Öğretmen gözüyle çocuk dostu okul

Abstract

Çocuk hakları sözleşmesinde de belirtildiği üzere eğitim her çocuğun hakkıdır ve bu hakkın fırsat eşitliği ilkesi gözetilerek gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Bu hakların eğitim süreçlerine ve okul ortamlarına yansıtılabilmesi için 2003-2004 eğitim-öğretim yılında MEB ve UNICEF işbirliği ile Çocuk Dostu Okul (ÇDO) çalışmaları başlatılmıştır. ÇDO, eğitimli öğretmenlerle yeterli kaynağın ve öğrenme için uygun fiziksel, duygusal ve sosyal koşulların sağlandığı; öğrencinin güvenliğine, sağlığına ve cinsiyetine duyarlı ve demokratik katılımın önemsendiği bir çevreyi içerir. Bu düzenlemelerin gerçekleşmesinde öncelikle okul çalışanlarının ÇDO’ya ilişkin farkındalık geliştirmiş olması ve eğitimin paydaşları ile işbirliği içinde çalışmaları gerekmektedir. Bu araştırmada, öğretmenlerin çocuk dostu okulun özelliklerine ilişkin düşüncelerini ve farkındalıklarını belirlemek amacıyla olgubilim (fenomoloji) deseni kullanılmıştır. Araştırmanın ilk aşamasında 8 okul yöneticisi ve 17 öğretmen ile yüz yüze görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın ikinci aşamasında ise iki açık uçlu sorunun yer aldığı form 62 öğretmen tarafından çevrimiçi ortamda doldurulmuştur. Görüşme ve yazılı formlardan elde edilen veriler doğrultusunda yapılan içerik analizi ile çocuk dostu okulların özellikleri kapsamlılık, etkililik, sağlıklı, güvenli ve koruyucu öğrenme ortamı, demokratik katılım olmak üzere dört tema altında toplanmıştır. Öğretmenlerin çoğu okullarının çocuk dostu özelliklere sahip olmadığını belirtirken, büyük bir kısmı kısmen çocuk dostu olduğunu, çok azı ise çocuk dostu özelliklere sahip olduğunu belirtmiştir.