Evde yaşayan yaşlılarda yaşam kalitesini etkileyen faktörlerin incelenmesi

Abstract

Amaç: Çalısmamız evde yasayan yaslılarda yasam kalitesini etkileyen faktörlerin incelenmesi amacıyla planlanmıstır. Materyal ve Yöntem: Çalısmaya yasları 51– 99 yıl arasında ve evde yasayan 283 yaslı rastgele örneklem yöntemi ile dahil edilmistir. Demografik veriler kaydedildikten sonra, bireyler Nothingham Sağlık Profili (NSP), Geriatrik Depresyon Skalası, Fonksiyonel Bağımsızlık Ölçümü (FIM) ve Rivermead Mobilite ?ndeksi (RMI) ile değerlendirilmistir. Bulgular: Yas ortalaması 71.11±7.74 yıl olan olguların 153’ü (% 54.1) kadın, 130’u (% 45.9) erkektir. NSP median değeri 14.0, çeyrekler arası fark değeri 14.0 olarak bulunmustur. Sosyal güvencesi olanların, yasadığı ortamdan memnun olanların, bos zaman aktivitelerine katılanların, sürekli ilaç kullanmayan ve kronik hastalığı olmayan bireylerin yasam kalitelerinin daha iyi olduğu tespit edilmistir (p<0.01). Yas ilerledikçe NSP toplam skoru artmakta ve yasam kalitesi kötülesmektedir (p<0.01). Depresyon skorları arttıkça yasam kalitesi azalmaktadır (p<0.01). Mobilite ve fonksiyonel bağımsızlık skoru düsük bireylerde yasam kalitesi düsmektedir. Aralarında negatif yönde ileri düzeyde anlamlı bir korelasyon bulunmustur (p<0.01). Yapılan çoklu analiz sonucunda; cinsiyet, yas, eğitim durumu, sosyal güvence, kronik hastalık sayısı, mali durum, memnuniyet algısı, ilaç kullanımı, bos zaman aktiviteleri, VK?, depresyon, FIM, RIM’ den olusturulan model NSP toplam skoru ile modele sokuldu. Eğitim durumu, depresyon, kronik hastalık sayısı ve RIM bağımsız risk faktörleri olarak bulundu. Eğitim durumu ve RMI negatif yönde, kronik hastalık sayısı ve depresyon puanı pozitif yönde etkilemektedir. Tartısma: Evde yasayan yaslılarda yasam kalitesini eğitim durumu ve RIM negatif yönde, kronik hastalık sayısı ve depresyon puanı pozitif yönde etkilemektedir.