Cumhuriyet döneminden günümüze SGK prim ödemelerinin işveren üzerinde yarattığı yükün analizi

Abstract

Sosyal güvenliğin finansmanı genel itibari ile işletmelerin kendi içerisinden sağlanan kaynaklarla karşılanmaktadır. Dünya’da ise sosyal güvenliğin finansmanı sigortalılardan ve işverenlerden alınan primlerle ya da tamamen devlet bütçesinden yapılan katkılarla gerçekleştirilmekle birlikte, genel uygulama sosyal güvenliğin finansmanında hem primlere hem de devlet katkısına aynı anda yer verilmesi şeklinde olmaktadır. Yeni sosyal güvenlik yasasının işletmeler üzerindeki etkisinin en fazla finansal alanda olduğunu görmekteyiz. İşletmeler çalışan işçilere yaptıkları ücret ödemelerinin dışında işçi adına Sosyal Güvenlik Kurumuna prim ve işsizlik sigortası işveren payı ve damga vergisi ödemektedirler. Bu ödemelerle birlikte işletmelerin her bir işçi adına yaptığı ödemelerin maliyeti de artmaktadır. En büyük nedenlerden biri yüksek vergi takozu ile bordroluların harcanmış gelirleri önemli oranda yok olmakla birlikte, işverenler yönünden vergi takozunun yüksek olması işverenlerin çalıştırdıkları işçilerin giderlerini de arttırmaktadır. İşçilerin aldıkları maaş üzerindeki giderlerin aşırı maliyetli olması işverenin de çalıştırdıkları işçilerin işçilik giderlerinin de arttırmaktadır. Bu işçilik maliyetlerini düşürmek için sosyal güvenlik sisteminde sağlanan teşvik uygulamaları devletin işletmelere sağladığı bir imkân olarak değerlendirilebilir.