Çölyak tanılı çocuklarda serum NGAL ve zonulin düzeylerinin belirlenmesi ve bu belirteçlerin glutensiz diyete uyum ile ilişkisinin incelenmesi

Abstract

Çölyak hastalığı (ÇH), immün sistemin aracılık ettiği, diyetle gluten proteini alınmasıyla ortaya çıkan kronik bir enteropatidir. Glutensiz diyetin (GD) ömür boyu yapılması klinik ve histopatolojik düzelme sağlar. NGAL, farklı dokulardan fizyolojik miktarlarda salınmakla birlikte özellikle intestinal inflamasyonda enterosit ve nötrofillerden salınımı artan bir akut faz glikoproteinidir. Zonulin, gluten alımı ile tetiklenerek enterositler arasındaki sıkı bağlantıların açılmasından ve böylece bağırsak geçirgenliğinin artmasından sorumlu bir proteindir. Çalışmamızda çölyak hastası çocuklarda serum NGAL ve zonulin düzeylerini tespit ederek bu belirteçlerin glutensiz diyete uyum ve dolaylı olarak histopatolojik evre ile ilişkisini araştırmayı hedefledik. Çalışmaya toplam 70 çölyak hastası çocuk alındı. Hastalar; tarafımızca takipli en az 1 yıldır glutensiz diyet altındaki çölyak hastaları (GDA-ÇH) (n:35) ve yeni tanı alıp glutensiz diyet başlanmamış çölyak hastaları (GDB-ÇH) (n:35) olmak üzere 2 gruba ayrıldı. Kontrol grubu olarak kronik hastalığı olmayan yaş ve cinsiyeti hastalar ile uyumlu sağlıklı çocuklar (n:70) dahil edildi. Glutensiz diyete uyumları diyet skorlaması ve DTG IgA ile belirlendi. NGAL ve zonulin, katılımcıların serumlarından ELISA yöntemi ile analiz edildi. Serum NGAL, ÇH'lerde (130,6±138,9 ng/ml) kontrol grubuna (22,7±28,3 ng/ml) göre anlamlı derecede yüksek saptandı (p<0,0001). Benzer şekilde serum zonulin, ÇH'lerde (14±3,2 ng/ml) kontrol grubuna (9,1±4,3 ng/ml) kıyasla anlamlı olarak yüksek bulundu (p<0,0001). Glutensiz diyete uyum skoru ve DTG IgA antikor titresi ile serum NGAL ve zonulin seviyelerinin anlamlı ilişkisi saptanmadı (p>0,05). Ayrıca, hasta grubunun histopatolojik evresi ile bu belirteçler arasında da anlamlı fark görülmedi. Çalışmamız literatürde, çölyaklı çocuk hastaların kontrol grubuyla karşılaştırılarak serum NGAL ve serum zonulin düzeyinin incelendiği ilk çalışmadır. Bulgularımız NGAL'in çölyak hastalığında inflamasyonun önemli bir bileşeni olduğunu kanıtlar niteliktedir. Çölyak hastalarında serum NGAL ve zonulinin biyobelirteç olarak kullanılabileceğini düşünmekteyiz. Bu belirteçlerin glutensiz diyete uyum ve patolojik tutulum şiddeti ile ilişkisini değerlendirmek için daha geniş serilerin katıldığı klinik çalışmalara ihtiyaç vardır.

Celiac disease (CD) is a chronic enteropathy mediated by the immune system that occurs when dietary gluten protein is removed. Adherence to gluten free diet (GFD) for a lifetime provides clinical and histopathological improvement. NGAL is an acute phase glycoprotein which is released from enterocytes and neutrophils especially in intestinal inflammation, although it is released from different tissues in physiological amounts. Zonulin is a protein that is responsible for the opening of tight connections between enterocytes by triggering gluten uptake, thereby increasing intestinal permeability. In this study, we aimed to investigate serum NGAL and zonulin levels in children with celiac disease and to investigate the relationship of these markers with gluten-free diet and indirectly with histopathological stage. A total of 70 children with celiac disease were included in the study. Patients celiac patients with gluten free diet (GDA-CD) (n: 35) and newly diagnosed celiac patients (GDB-CD) (n: 35) who were newly diagnosed and had not started a gluten-free diet. Healthy children (n: 70) who were compatible with age and sex patients without chronic disease were included as the control group. Compliance with gluten-free diet was determined by diet scoring and DTG IgA. NGAL and zonulin were analyzed by ELISA from the sera of the participants. Serum NGAL was significantly higher in CD (130.6 ± 138.9 ng/ml) than in the control group (22.7±28.3 ng/ml) (p <0.0001). Similarly, serum zonulin was significantly higher in CD (14±3.2 ng/ml) than in the control group (9.1±4.3 ng/ml) (p<0.0001). Gluten-free diet compliance score and DTG IgA antibody titer were not significantly associated with serum NGAL and zonulin levels (p>0.05). In addition, there was no significant difference between these markers and the histopathological stage of the patient group. Our study is the first study in the literature to compare serum NGAL and serum zonulin levels in children with celiac disease compared with the control group. Our findings prove that NGAL is an important component of inflammation in celiac disease. We suggest that serum NGAL and zonulin may be used as a biomarker in celiac patients. In order to evaluate the association of these markers with gluten-free diet compliance and the severity of pathological involvement, larger series of clinical studies are needed.