Denizli tekstil sektöründe emek süreci : Nitel bir analiz

Abstract

Bu çalışma tekstil sektöründe emek süreçlerini incelemektedir. 1970’li yılların ortalarında yaşanan uluslararası yeni iş bölümü ile imalat sanayi çevre ülkelere kaydırılmıştır. Küresel bir ağ şeklinde örgütlenen tekstil sektörü piyasada rekabet gücü elde etmek isteyen çevre ülke üreticilerini baskı altına almaktadır. 1980 sonrası serbest piyasa ekonomisinin yaygınlaşması tekstil üretiminin fabrikalardan sokaklara taşmasına neden olmuştur. Bu durum farklı büyüklükteki firmalarda emek süreçlerinin farklı biçimde örgütlenmesine neden olmuştur. Dolayısıyla tekstil işçiliğinin fabrikada deneyimlenmesi ile fasonda deneyimlenmesi arasında farklılıklar ortaya çıkmaktadır. Tekstil sektörü teknolojik dönüşümleri yaşamış olmasına rağmen halen emek yoğun bir yapıdadır. Emek yoğun üretimin yaygın olduğu bu sektörün emek sürecindeki dönüşümler göz önünde bulundurularak yorumlanması oldukça önemlidir. Bu tez çalışması katılımcı gözlem ve doğrudan gözlem teknikleri ile Denizli’de tekstil emek süreçlerinin farklılıklarını ortaya koymaktadır. Araştırma kapsamında farklı büyüklükte dört üretim noktasında gözlemler yapılarak veriler toplanmıştır. Vaka çalışmalarında elde edilen bulgular ışığında emek süreçlerinde; yönetim, denetim, ücret, çalışma koşulları, istihdam türleri, teknoloji yoğunluğu anlamında belirgin farklılıkların var olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır.

This study deals with labor processes in textile sector. In the mid-1970s with the new international division of labour, the manufacturing industry was shifted to the peripheral countries. The textile sector which is structured in a global network puts pressure on peripheral textile producers who want to gain competitive power in the market. The expansion of the free market economy after 1980 caused textile production overflow from the factories into the streets. This situation leads to the organisation labor processes differently in different companies. Therefore there are differences between the experiences of textile labour in the factories and in the subcontractors. The textile sector has still a labor intensive structure despite technological transformations. It is important that this sector where labor intensive production is common is interpreted by taking into consideration the changes in the labor process. This thesis reveals the different labour processes by using the participant observation and direct observation techniques and textile labor periods in Denizli. In the scope of research; data were collected by observations at four manufactorers of different sizes. The findings obtained in the case studies is concluded that there are significant differences in terms of management, supervision, wages, working conditions, employment types and technology intensity.