Obezitede atipik depresyonun rolü : Bilişsel işlevler ve biyokimyasal parametrelerin (ghrelin, leptin, nöropeptid y) incelenmesi

Abstract

Obezite ve major depresyon bozukluğu oluş nedenleri açısından bazı benzer özellikler göstermektedir. Bu iki bozukluk arasında iki yönlü ilişki mevcuttur. Bu çalışmada obezite ve depresyon arasındaki iki yönlü ilişkinin incelenmesi ve obezitede bir alt grubun tanı konulmamış depresyon hastası (özellikle atipik depresyon) olup olmadıkları sorusuna yanıt aranması amaçlanmıştır. Bu bağlamda depresyon hastaları ve obezitesi olan bireyler depresyon ve anksiyete belirti düzeyleri, bilişsel işlevler ve serum ghrelin, leptin ve nöropeptid Y düzeyleri açısından karşılaştırılmıştır. Çalışmayı 18-65 yaş aralığındaki obezite tanılı 56, major depresyon bozukluğu olan 60 ve sağlıklı kontrol grubu olarak 53 katılımcı tamamlamıştır. Katılımcılara sosyodemografik veri formu, HAM-D (Hamilton Depresyon Derecelendirme Ölçeği), DEBQ (Hollanda Yeme Davranışı Anketi), HAM-A (Hamilton Anksiyete Değerlendirme Ölçeği) ve SIGH-SAD (Hamilton Depresyon Değerlendirme Ölçeği Yapılandırılmış Görüşme Kılavuzu Mevsimsel Duygudurum Bozukluğu Versiyonu) ölçekleri uygulanmıştır. Katılımcılara frontal lob işlevlerini değerlendirmek amacıyla Wisconsin Kart Eşleme Testi (WKET)’nin kısa bilgisayar versiyonu ‘Berg’s Wisconsin Card Sorting Test’, dikkat ve bilgi işleme hızını değerlendirmek için Stroop testinin Victoria formu olan Victoria Stroop Test ve karar vermenin değerlendirilmesi için Iowa Kumar Oynama Testi (Iowa Gambling Task-IGT) uygulanmıştır. Ayrıca katılımcılardan alınan periferik kan örneklerinden serum ghrelin, leptin, nöropeptid Y düzeyleri belirlenmiştir. Obezite grubunun major depresyon bozukluğu grubuna göre duygusal yeme alt ölçeği ortalama puanları anlamlı olarak daha yüksek saptanmıştır. Gruplar arasında SIGH-SAD ortalama puanları açısından anlamlı düzeyde farklılık görülmemiştir. WKET sonuçlarına göre üç grup arasında anlamlı düzeyde fark saptanmamıştır. Obezite grubunda HAM-D ve HAM-A ortalama puanları ile perseveratif hata sayısı ve öğrenmeyi öğrenme puanları arasında negatif korelasyon tespit edilmiştir. Kontrol grubunda beden kitle indeksi ile WKET toplam doğru cevap sayısı arasında negatif korelasyon saptanırken, toplam yanlış cevap sayısı arasında pozitif korelasyon bulunmuştur. Stroop Testi’nin Stroop Part W ve Stroop Part C ortalama süre puanlarında üç grup arasında anlamlı düzeyde farklılık tespit edilmiştir. Obezite grubundaki katılımcılar her üç Stroop bölümünü de en uzun sürede tamamlamışlardır. Obezite ve depresyon grubunda HAM-D ve HAM-A ortalama puanları ile Stroop Part D, Stroop Part W ve Stroop Part C ortalama süreleri arasında pozitif korelasyon tespit edilmiştir. Kontrol grubunda beden kitle indeksi ile Stroop Part D, Stroop Part W ve Stroop Part C ortalama süreleri arasında pozitif korelasyon görülmüştür. Üç grup arasında IGT ortalama puanları açısındanl anlamlı düzeyde farklılık saptanmamıştır. En yüksek serum leptin değeri ortalaması obezite grubunda bulunurken, üç grup arasında anlamlı düzeyde fark tespit edilmiştir. En yüksek serum ghrelin düzeyi ortalaması major depresif bozukluk grubunda saptanmıştır. Üç grup arasında ghrelin değerleri açısından anlamlı düzeyde farklılık tespit edilmiştir. Obezite grubunun en düşük serum nöropeptid Y değeri ortalamasına sahip olduğu, üç grup arasında anlamlı düzeyde farklılık olduğu saptanmıştır. Sonuçlarımız obez, depresif ve sağlıklı bireyler arasında yürütücü işlev performansları arasında belirgin bir farklılık olmadığına, obezite ve depresyon hastalarının dikkat ve ilişkili alanlarda sorun yaşadıklarına, depresif ve anksiyete belirtileri arttıkça bilişsel işlevlerin kötüleştiğine, obez bireylerin bozucu etkiye karşı dikkatini sürdürmekte zorlandığına, sağlıklı bireylerde beden kitle indeksi arttıkça yürütücü işlevlerin ve dikkat testlerinin olumsuz olarak etkilendiğine, obezite grubunda leptin direnci olduğuna, obezite grubunun atipik depresyon alt tipi açısından belirgin bir özellik göstermediğine ancak obezite ve depresyon eş tanısının yüksek olduğuna, bu bireylerin mutlaka depresyon açısından değerlendirilmesi gerektiğine işaret etmektedir.

Obesity and major depression disorder have similar features in terms of their causes. There is a two-way relationship between these two disorders. The aim of this study was to investigate the two-way relationship between obesity and depression, and to find out whether a subgroup of obesity was suffering from undiagnosed depression (especially atypical depression). In this context, patients with depression and obesity were compared in terms of depression and anxiety symptom levels, cognitive functions and serum ghrelin, leptin and neuropeptide Y levels. 56 participants with obesity, 60 with major depression disorder and 53 healthy controls between the age of 18-65 years completed the study. Sociodemographic data form, HAM-D (Hamilton Depression Rating Scale), DEBQ (Dutch Eating Behavior Questionnaire), HAM-A (Hamilton Anxiety Rating Scale) and SIGH-SAD (Hamilton Depression Rating Scale, Structured Interview Guide, Seasonal Affective Disorder Version) were applied to all participants. A short computerized version of the Wisconsin Card Sorting Test (WCST) -Berg's Wisconsin Card Sorting Test- to assess participants' frontal lobe functions, the Victorian Stroop Test, the Victorian form of the Stroop test, to assess attention and information processing speed, and the Iowa Gambling Task (IGT) for the assessment of decision-making were applied to all participants. In addition, the peripheral blood samples were taken from the participants to determine serum ghrelin, leptin, neuropeptide Y levels. The mean scores of the emotional eating subscale of the obesity group were significantly higher than the major depression disorder group. There was no significant difference between the groups in terms of SIGH-SAD mean scores. There was no significant difference between the three groups according to WCST results. A negative correlation was found between the mean scores of HAM-D and HAM-A and the number of perseverative errors and points of learning to learn in the obese group. While there was a negative correlation between body mass index and WCST total number of correct answers in the control group, a positive correlation was found between total numbers of false answers. Stroop Part W and Stroop Part C mean duration scores of the Stroop Test were significantly different between the three groups. The participants in the obese group completed all three Stroop sections in the longest time. There was a positive correlation between the mean scores of HAM-D and HAM-A and the mean duration of Stroop Part D, Stroop Part W and Stroop Part C in the obese and depression group. There was a positive correlation between body mass index and mean duration of Stroop Part D, Stroop Part W and Stroop Part C in the control group. There was no significant difference in IGT mean scores between the three groups. While the highest mean serum leptin value was found in the obese group, a significant difference was found between the three groups. The highest mean serum ghrelin level was found in the major depressive disorder group. Significant differences were found between the three groups in terms of ghrelin values. Obese group had the lowest mean serum neuropeptide Y value and there was a significant difference between the three groups. Our results indicate that there is no significant difference between executive function performances between obese, depressive and healthy individuals, that obese and depression patients have problems in attention and related areas, and that as the depressive and anxiety symptoms increases, cognitive functions deteriorate and obese individuals have difficulty in maintaining their attention against disruptive effects, executive functions and attention tests were negatively affected as body mass index increases in healthy individuals, there is leptin resistance in the obese group, that the obese group does not show a significant feature in terms of atypical depression subtype, but the comorbidity of depression and obesity are high and these individuals should be evaluated in terms of depression.