Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Yenidoğan Polikliniği’ne başvuran 0-6 haftalık bebeği olan annelerde peripartum depresyon görülme sıklığının ve peripartum depresyon görülmesinde etkili faktörlerin belirlenmesi

Abstract

Depresyon tanısı koyduran duygudurum belirtileri gebelik sırasında ya da doğumdan sonraki dört hafta içinde ortaya çıkarsa, o sıradaki majör depresyon dönemi için peripartum depresyon tanımı kullanılabilir. Peripartum depresyon, çocuk doğurma ile ilişkili en yaygın obstetrik olmayan komplikasyonlardan biri olarak görülür. Anne depresyondan muzdarip olduğunda günlük rutin işlerini uygun şekilde yapamayacak, bebek bakımı anneye yük getirecektir. Bu azalan bebek bakım kalitesi, bebeğin büyümesini ve gelişmesini olumsuz yönde etkileyecek ve çocuğun ihmali gibi sorunlara yol açacaktır. Aynı zamanda bebeğin sağlığı için hayati olan emzirme sürecini de engellemektedir. Çalışmamızda sağlık kontrollerinin yapılması amacıyla Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Yenidoğan Polikliniği?ne başvuran, 0-6 hafta arası bebek sahibi olan, gönüllü annelerde peripartum depresyon görülme sıklığının ve peripartum depresyonun görülmesinde etkili faktörlerin saptanması amaçlanmıştır. Çalışmamız, kesitsel ve analitik tipte bir çalışmadır. Yapılacak olan sapma miktarı d=0,04 ve prevalans %6.8 olarak incelendiğinde; çalışmaya, dahil edilme kriterlerini sağlayan ve 0-6 haftalık bebeği olan en az 152 annenin alınması gerektiği hesaplanmıştır. Araştırmada kullanılan veriler literatür tarayarak oluşturduğumuz açık ve kapalı uçlu toplam 30 sorudan oluşan anket formu ve Edinburgh Doğum Sonrası Depresyon Ölçeği ile elde edilmiştir. İlk olarak annelere kendi oluşturduğumuz anket formumuz tek hekim tarafından yüz yüze anket uygulanması yöntemi ile uygulanmıştır, sonrasında annelerden Edinburgh Postpartum Depresyon Ölçeği? ni doldurmaları istenmiştir. Edinburgh Postpartum Depresyon Ölçeği 30 puan üzerinden değerlendirilmiştir ve kesme puanı 12/13 olarak alınmıştır. Edinburgh Postpartum Depresyon Ölçeği?nden belirlenmiş kesme noktası üzerinde puan alan anneler DSM-5?e göre majör depresyon bozukluğu tanı ölçütleri açısından sorgulanmıştır. Çalışmaya dahil edilme kriterlerini karşılayan, gönüllü 204 anne ile yaptığımız çalışmamızda peripartum depresyon sıklığı %9,3 olarak saptanmıştır. Sonuçlar incelendiğinde; düşük gelir düzeyi, geçmiş psikiyatrik hastalık öyküsü, premenstrüel sendrom öyküsünün olması, planlanmamış gebelik, gebelikte sağlık sorunu yaşama, gebelikte stres faktörü varlığı, gebelikte sosyal destek yetersizliği, doğum sırasında bebekte komplikasyon görülmesi, bebek bakımına yardım eden birinin olmaması ve multiparite peripartum depresyon için risk faktörleri olarak saptanmıştır. Aile hekimliği, hem gebelik döneminde hem de doğum sonrası bebek ve çocuk izlemlerinde anneyi düzenli aralıklarla gören birimdir. Bu nedenle de, peripartum depresyon açısından riskli anneleri tespit edebilme, peripartum depresyonu olan anneyi erken tanıma ve tedavi etmek için ilk basamaktır.