Diyabetik polinöropati tanılı hastalarda nöropatik ağrısı olanlar ile olmayanlar arasında melatonin düzeylerinin karşılaştırılması

Abstract

Nöropati, diyabetin en sık görülen komplikasyonudur. Diyabetik nöropati, çeşitli klinik tablolara yol açabilmekle birlikte en sık distal simetrik polinöropati görülür. Duyusal aksonal kayıp ile birlikte ekstremite distallerinde yanma, batma ya da sızlama şeklinde ağrılı semptomlar ve paresteziler görülür. Hastanın kliniği, yatak başı testlerle ve elektrofizyolojik incelemelerle destekleniyorsa nöropatik ağrı tanısından söz etmek mümkün hale gelir. Nöropatik ağrı semptomlarının genellikle gece saatlerinde artış gösterdiği bilinmektedir. Bu durumun, hareket azlığı, endorfin düzeyleri ve adenozin düzeyleri ile ilişkili olduğunu belirten çalışmalar olduğu gibi, melatonin düzeyleri ile de ilişkili olabileceğini vurgulayan çalışmalar da vardır. Bu doğrultuda çalışmamızın amacı diyabetik polinöropatili hastalarda nöropatik ağrı semptomlarıyla melatonin düzeyleri arasında bir ilişki olup olmadığını ortaya koymaktır. Çalışmamıza diyabetes mellitus tanısı olan ve elektrofizyolojik olarak polinöropatisi olduğu gösterilmiş olan hastalar içerisinden, nöropatik ağrısı olan 53 hasta (vaka grubu) ve nöropatik ağrısı olmayan ya da şikayetleri nöropatik ağrı tanı kriterlerini karşılamayacak düzeyde olan 50 hasta (kontrol grubu) dahil edilmiştir. Nisan 2019 – Ağustos 2019 tarihleri arasında yürütülen bu çalışmada hastalardan gece (02.00’da) ve gündüz (12.00’da) olmak üzere 2 kez kan örnekleri toplanmıştır. Enzyme-Linked Immunosorbent Assay (ELISA) yöntemi ile serum melatonin düzeyleri belirlenmiştir. Çalışmamızda literatür ile uyumlu olarak tüm hastaların gece ve gündüz melatonin düzeyleri arasında anlamlı bir fark olup, yaş arttıkça gece melatonin düzeylerinin azaldığı tespit edilmiştir. Gece ve gündüz melatonin düzeyleri cinsiyete göre karşılaştırıldığında anlamlı bir fark tespit edilmemiştir. Çalışmamızda kontrol grubuyla kıyaslandığında vaka grubunda gece melatonin düzeyleri anlamlı derecede yüksek çıkmıştır. Bu durum, gece semptomları daha belirgin olan nöropatik ağrı tanısı olan hasta grubunda gece melatonin düzeylerinin daha yüksek seyrettiği anlamına gelmektedir. DN4 ve PAINdetect ağrı skorlarıyla melatonin ilişkisi incelendiğinde hastaların ağrı skorlarındaki artışla birlikte melatonin düzeylerinin de arttığı tespit edilmiştir. İstatiksel olarak anlamlı bulunan bu korelasyon nöropatik ağrı grubunda çıkan yüksek melatonin değerlerini de destekler nitelikte bir bulgudur. Melatoninin antiinflamatuar ve analjezik etkilerinin yanında, proinflamatuar ve proaljezik etkilerinin olabileceğine dair çalışmalar mevcuttur. Çalışmamızda nöropatik ağrısı olan hastalarda gece melatonin düzeylerinin yüksek tespit edilmiş olması; melatoninin, ağrının ortaya çıkmasında rol oynayan bir etmen olabileceğini düşündürmektedir. Bu çalışma literatürde diyabetik nöropatik ağrılı hastalarda melatonin düzeylerinin karşılaştırıldığı ilk çalışma niteliği taşımaktadır. Çalışmamızdaki bulgular literatürdeki çalışmalarla birlikte değerlendirildiğinde melatoninin doz ile ilişkili ikili ağrı modülasyon etkisinin olabileceğini düşündürmektedir. Ancak fizyolojik ve farmakolojik dozlarda melatoninin, diyabet ve nöropatik ağrı ile ilişkisinin net bir şekilde ortaya konabilmesi için geniş kapsamlı çalışmalara ihtiyaç vardır.

Neuropathy is the most common complication of diabetes. Although diabetic neuropathy can cause various clinical manifestations, distal symmetric polyneuropathy is the most common. With the development of sensorial axonal loss, paresthesias and painful symptoms such as burning, stinging or tingling are seen in the distal extremities. If these clinical findings of the patient are supported by bedside tests and electrophysiological examinations, it becomes highly possible to mention the diagnosis of neuropathic pain. Neuropathic pain symptoms are generally known to increase at night. There are studies indicating that this may be not only related to lack of movement, endorphin levels and adenosine levels, but also related to melatonin levels. The aim of this study is to determine whether there is a relationship between melatonin levels and neuropathic pain symptoms in diabetic polyneuropathy patients. In our study, among the patients diagnosed with diabetes mellitus and shown to have polyneuropathy electrophysiologically, 53 patients with neuropathic pain (case group) and 50 patients (control group) without neuropathic pain or whose complaints did not meet the criteria for neuropathic pain were included. In this study conducted between April 2019 and August 2019, blood samples were collected twice at night (at 2 am) and at day (at 12 pm). Serum melatonin levels were determined by Enzyme-Linked Immunosorbent Assay (ELISA). In our study, there was a significant difference between night-time and day-time levels of melatonin in all patients in accordance with the literature, and it was found that night-time levels of melatonin decreased with aging. No significant difference was found between day-time and night-time levels of melatonin by gender. In our study, night-time levels of melatonin were significantly higher in the case group compared to the control group. This means that nocturnal melatonin levels are higher in the patients diagnosed with neuropathic pain with more pronounced night-time symptoms. When the relationship between melatonin levels and DN4 - PAINdetect scores was examined, it was found that melatonin levels increased associated with increasing pain scores. This statistically significant correlation also supports the high melatonin levels in patients with neuropathic pain. In addition to studies which report its anti-inflammatory and analgesic effects, the presence of studies which indicate its proinflammatory and proalgesic effects may suggest that high levels of melatonin hormone in patients with neuropathic pain may play a role in the occurance of pain. Our study is the first in the literature to compare melatonin levels in patients with diabetic neuropathic pain. When the findings in our study were evaluated together with the studies in the literature, it might be proposed that melatonin have a dose-related dual pain modulation effect. However, comprehensive studies are needed to establish the relationship between physiological and pharmacological doses of melatonin, diabetes and neuropathic pain.