İkinci Dünya Savaşı sonrası Türkiye'nin ittifak arayışları ve Nato'ya girişi

Abstract

Türkiye 1923-1932 döneminde uyguladığı dış politikanın temelini oluşturan Lozan'dan geriye kalan, Boğazlar ve Irak sınırı (Musul) sorunlarını 1930'lu yılların başında çözdüğü için, uluslararası alanda daha aktif rol oynayabilecek duruma gelmiştir. 1932-1938 devresi milletler arası münasebetlerin siyasî ve iktisadî olmak üzere iki yönü vardır. 1929'da yaşanan dünya ekonomik krizi, bütün devletlerin dış politikalarını yeniden gözden geçirmelerine neden olmuştur. Dünya ekonomik krizinin etkisiyle bu dönemde devletler arasında gruplaşmalar meydana gelmiştir. Bu çerçevede bir tarafta, Birinci Dünya Savaşı sonucunda oluşan durumu ve mevcut statükoyu değiştirmek isteyen Almanya, İtalya ve Japonya gibi devletlerden oluşan Revizyonist grup; diğer tarafta mevcut statükoyu korumak isteyen İngiltere, Fransa ve Sovyetler Birliği gibi devletlerden oluşan Antirevizyonist grup olmak üzere iki grup ortaya çıkmıştır. Bu gruplaşmada Türkiye, antirevizyonist grupta yer almıştır. 1939 yılına gelindiği zaman İkinci Dünya Savaşı patlak vermiş ve dünya yeni bir karmaşıklığın içerisine girmişti. İkinci Dünya Savaşı'nın sona ermesiyle Türkiye, savaşa katılmama politikasının sonucu olarak uluslar arası ilişkilerde yalnız kalmıştır ve Sovyetler Birliği tehlikesine karşı oluşturulmuş olan Kuzey Atlantik İttifakı'na katılmayı tercih ederek bu yönde girişimlerde bulunmuştur. Anahtar Kelimeler: Türkiye, İttifak, NATO, II. Dünya Savaşı, Soğuk Savaş

As Turkey solved the Bosphorous and Iraq border problems left from Lousanne that formed the foundation of foreign policy carried out during the period of 1923-1932, Turkey got the position of playing more active role in the international area. International relations between the years 1932 and 1938 have political and economical aspects. World economic crisis happened in 1929, caused all states to review their foreign policies. Due to the effects of world economic crisis, grouping between states occured during this period. In this context, two groups came out; at one side Revisionist group consisting of Germany, Italy and Japan which want to change the situation occured after the World War I and to change the present status quo; and at the other side Anti Revisionist group consisting of England, France and Soviet Union which want to keep the present status quo. In this grouping, Turkey took part in the Anti revisionist group. In 1939, World War II broke out and world entered into a new complexity. At the end of World War II with the war finished, Turkey became alone in the international relations as a result of ?not joining the war? policy and Turkey seek to join North Atlantic Treaty Organization which founded aganist Soviet Union danger. Keywords: Turkey, Alliance, NATO, II. World War, Cold War