Denizli il merkezindeki aile sağlığı merkezlerinde görev yapan ebe ve hemşirelerin çocuk istismarı ve ihmali konusundaki deneyimleri, bilgi ve farkındalık düzeyleri

Abstract

Denizli İl Merkezindeki Aile Sağlığı Merkezlerinde Görev Yapan Ebe ve Hemşirelerin Çocuk İstismarı ve İhmali Konusundaki Deneyimleri, Bilgi ve Farkındalık Düzeyleri Dr. Hakan BİLGİÇ Dünya Sağlık Örgütü, çocuk istismarı ve ihmalini; “Çocuğun sağlığını, fiziksel ve psikososyal gelişimini olumsuz etkileyen bir yetişkin, toplum ya da devlet tarafından bilerek ya da bilmeyerek yapılan tüm davranışlar” şeklinde tanımlamıştır. Çocuk istismarı ve ihmali ciddi olumsuz sonuçları olan küresel bir sorundur. İstismar, şiddete maruz kalan çocukların fiziksel, ruhsal sağlığı üzerine olumsuz etkilerinin yanında uzun dönemde nörolojik, bilişsel ve gelişimsel problemlere neden olmaktadır. Ayrıca toplumun genel refah ve kalkınma düzeyini de etkilemektedir. Aile hekimliği disiplininin özelliklerinin başında sağlık sistemiyle ilk tıbbi temas noktasını oluşturması gelir. Bu özelliği nedeniyle aile sağlığı merkezleri, çocuk istismarının belirlenmesi konusunda kilit rol oynamaktadır. Dolayısıyla aile sağlığı merkezlerinde çalışan ebe ve hemşireler de çocuk istismarı ve ihmalinde çok önemli bir yere sahiptir. Çalışmanın amacı; Denizli il merkezindeki aile sağlığı merkezlerinde görev yapan ebe ve hemşirelerin çocuk istismarı ve ihmali konusundaki mesleki tecrübelerini, bilgi ve farkındalık düzeylerini saptamaktır. Bu araştırma, tanımlayıcı tipte kesitsel bir çalışmadır. Araştırmanın evrenini Denizli il merkezindeki tüm ASM (Aile Sağlığı Merkezi)’lerde çalışan 178 aile sağlığı elemanı oluşturmaktadır. Örneklem seçilmemiştir. Evrenin tamamına ulaşılması hedeflenmiştir. Evrendeki 165 kişiye (%92.7) ulaşılmıştır. Veriler, tek bir araştırmacı tarafından anket yöntemi ile toplanmıştır. Anket, 16 sorudan oluşan “Sosyodemografik Bilgi Formu” ve 67 sorudan oluşan “Çocuk İstismarı ve İhmalinin Belirti ve Risklerinin Tanılanması Yönelik Ölçek Formu”ndan oluşmaktadır. Sonuç olarak çalışmamızdaki ebe ve hemşirelerin çocuk istismarı ve ihmali konusunda genel bilgi ve farkındalık düzeylerinin yeterli olmadığı tespit edilmiştir. Bu konuda hem öğrenim sırasında hem de mezuniyet sonrası verilen eğitimlerin yeterli olmadığı ve bilgi düzeyini çok fazla etkilemediği görülmüştür. Ebe ve hemşirelerin çocuk istismarı ve ihmali konusundaki bilgi düzeyleri yeterli, etkin ve kapsamlı şekilde düzenlenen eğitim faaliyetleri ile arttırılmalıdır.