Yaratıcı okuma çalışmalarının ilkokul 4. sınıfta okuma ve yaratıcı düşünme becerilerini geliştirmeye etkisi

Abstract

Her çağın kendine özgü toplumsal yaşamı belirleyici olguları vardır. Günümüz bilgi çağında bu olgu “bilgi üretme” olarak karşımıza çıkmaktadır. Çağımızda başarının sırrı yeni, uygulanabilir ve işe yarar bilgiler üretmektir. Bu bağlamda günümüzde yetiştirilmesi planlanan insan profilinin bu üç özelliğe sahip olması gerekmektedir. Yeni ve faydalı bilgi üretmenin ilk koşulu yaratıcılık olduğundan bilgi edinmede önemli bir yer kaplayan okumanın da yaratıcı temelli yapılandırılması gerekmektedir. Bu çalışmada yaratıcı okumanın yaratıcı düşünmeye, okuma başarısına, okuma tutumuna ve yaratıcı okuma algısına ilişkin etkisi belirlenmeye çalışılmıştır. Ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel desene göre desenlenen çalışmanın örneklemini 2017-2018 eğitim-öğretim yılında Denizli Pamukkale ilçesi MEB’e bağlı bir ilkokulda öğrenim gören iki dördüncü sınıf oluşturmaktadır. Deney ve kontrol grupları 19’ar öğrenciden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplamada araştırmacı ve danışman tarafından geliştirilen “okumaya yönelik tutum”, “okuma başarısı” ve “yaratıcı okuma algısı” ölçekleri ile Aksoy (2004) tarafından Türkçeye uyarlanan ne kadar yaratıcısınız ölçeği kullanılmıştır. 14 haftalık uygulama sonucunda ortaya çıkan bulgular şu şekilde özetlenebilir: Yaratıcı okuma ile yapılandırılan Türkçe derslerinde (deney grubu) öğrencilerin yaratıcı okuma algıları, okumaya yönelik tutumları, okuma başarıları ve yaratıcı düşünme becerileri artış gösterirken, kontrol grubunun okuma başarısı anlamlı olmamakla birlikte artış göstermiş, okuma tutumları, yaratıcı düşünme becerileri ve yaratıcı okuma algılarında anlamlı düzeyde düşüşler yaşanmıştır. Araştırmanın nitel alt boyutunda ise öğrencilerin yaratıcı okuma uygulamalarına ilişkin görüşleri alınmıştır. Öğrencilerin genel olarak yaratıcı okuma uygulamalarını sevdikleri, metinleri yaratıcı okuma formatında tekrar okuma istedikleri, dersin daha eğlenceli geçtiği, farklı düşüncelere değer verildiği, yazar gibi düşünerek metni incelemekten zevk aldıkları ve farklılıklara karşı daha hoşgörülü oldukları yönünde görüşleri dikkat çekmektedir. Yaratıcı okuma sürecinde kullanılan tekniklerin daha önce bilinmemesi ise öğrencilerin zorlanmalarına yol açtığına ilişkin gelen görüşlerde olumsuz görüşlere örnek olarak gösterilebilir. Sonuç olarak araştırma sonucunda yaratıcı okuma uygulamalarının öğrencilerin okuma başarılarını, okumaya yönelik tutumlarını, yaratıcı düşünme becerilerini ve yaratıcı okumaya yönelik algılarını olumlu yönde etkilediği tespit edilmiştir.

Every age has its own unique phenomena forming its social life. In today's information age, this phenomenon is expressed as “producing knowledge”. The secret of success in the age of information is to produce new, practical and useful information. In this regard, the human profile that is planned to be trained in the age of information is also required to have these three characteristics. As creativity is the first condition of producing new and beneficial information, reading which has an important place in acquiring information needs to be based on creativity. In this study, it was tried to determine the effect of creative reading on creative thinking, reading achievement, reading attitude and creative reading perception. The present study employs an experimental research methodology using pre-test post-test control group design. The sampling of the study is composed of two classes of fourth grade students attending a school affiliated to the Ministry of National Education (MoNE). Experimental and control groups each consist of 19 students. As the data collection tools, the “attitudes toward reading”, “reading achievement” and “creative reading perceptions” scales developed by the researcher and the supervisor, and “How creative are you?” scale adaptive by Aksoy (2004) were used. The findings based on 14 weeks of treatment can be summarized as follows: In the Turkish lessons (experimental group) structured by creative reading, students' creative reading perceptions, attitudes towards reading, reading achievement and creative thinking skills increased. The reading achievement of the control group increased with not being meaningful, there was a significant decrease in reading attitudes, creative thinking skills and creative reading perceptions. For the qualitative dimension of the study, students' opinions on creative reading practices were gathered. It is worth noting that students generally enjoyed the creative reading practices, wanted to re-read the texts in the creative reading format, enjoyed analyzing the texts like authors, became more tolerant of differences, the classes were more fun, and different thoughts were appreciated. As a negative opinion on the practices, it can be stated that the students had some difficulties since they did not know before about the techniques used in the creative reading process. The findings of the current study revealed that creative reading practices have positive effects on students' reading achievement, attitudes toward reading, creative thinking skills and creative reading perceptions.