Denizli camilerindeki mimari betimlemeler

Abstract

18. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Anadolu’nun birçok şehrinde duvar resimli yapılar inşa edilmiştir. Bu resimli yapılar, özellikle Ege bölgesinde, dış cephelerinde herhangi bir süslemesi olmayan, ahşap destekli olarak inşa edilmiş ve “köy camileri” denilen yapılarda yoğun olarak görülmektedir. Bu camiler, iç mekânlarında kalem işi tekniğiyle yapılmış, bitkisel bezemeler, natürmortlar, mimari tasvirlerden; Kâbe, cami ve çeşitli manzara kompozisyonları, sembolik tasvirlerden; cennet, cehennem, mizan ve tarikat objeleri keşkül, teber, sikke ve barutluk gibi zengin tasvirler barındırmasıyla önemlidir. Bu çalışmada Denizli camilerindeki Kâbe, cami ve çeşitli manzara kompozisyonlarından meydana gelen mimari betimlemeler, bu betimlemelerin yakın tarihte yapılmış benzer süsleme özelliklerine sahip farklı sanat eserleriyle olan ilişkisi ve resimlerde yer alan mimari betimlemelerin Osmanlı manzara resim geleneği içindeki yeri ve özgünlüğü tartışılmaktadır. Constructions with wall paintings was built since second half of the 18th centruy in many cities of Anatolia. This illustrations were observed manily in inside of construction called “village mosque”, but, has no illustration at outside, built by wooden structures, especially in Aegean. These mosques are significant with their rich, plant figures, naturemort, architectural depictions (Kaabe, mosque diverse landscape compositions) and sybolic depictions (heaven, hell, balance, religious objects-kaskhül, halberd, coins and flask). In present study, it was discussed the detailed descriptions of the landscape compositions in Denizli city’s mosque and Kaabe of mosque, the relationship among the representation in same century but, in different artwork, and finally the importance and originilaty of architecture representation in landscape in Ottaman architecture traditions.