Türkiye'den beyin göçü (2007-2017)

Abstract

Nitelikli işgücü yüksek olan ülkeler, sosyo-ekonomik olarak gelişmiş ülkelerdir. Göç ve beyin göçünde, göç veren ülkenin sahip olduğu itici etmenler kadar, göç alan ülkenin sahip olduğu çekici etmenler de büyük önem taşımaktadır. Özellikle nitelikli işgücünün ülke gelişimine katkı sağlayabileceği düşüncesiyle bazı gelişmiş ülkeler nitelikli işgücünü çekebilmek için çeşitli politikalar uygulayabilmektedir. Bu araştırmada, 2007-2017 döneminde ekonomik olarak güçlü ve göç alan ülkeler ile Türkiye arasındaki göç nedenleri ortaya konulmaya çalışılmıştır. Çalışma sırasında, Türkiye Göç İdaresi ve Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) sayısal verileri taranmıştır. Ayrıca beyin göçüne ilişkin olarak yazılmış tezler ve makaleler incelenmiştir. Araştırmada ulaşılan sonuçlardan birkaçı şunlardır: Türkiye’den 2007-2012 döneminde ve 2015-2017 döneminde en çok mühendis, en az ise sanatçı meslek grupları başka bir ülkeye göç etmişlerdir. 2013’de en çok mimarlar, 2014’de mimar ve akademisyenler ve 2015-2016 yıllarında da akademisyenler birinci sıradadır. 2007-2017 döneminde genel olarak en çok mühendis, mimar ve akademisyenler dışarıya göç etmişlerdir. Tersine beyin göçüne etki eden etmenler; iş ve eğitim deneyimi, medeni durum, yurtdışında yaşama süresi, medeni durum, yurtdışında yaşama süresi, Türkiye hakkında görüşler, çocuk yetiştirme, yemek, ülkelerin itici ve çekici faktörleri olarak sıralanabilmektedir. Türkiye’de ekonomik, toplumsal ve demokratik olanaklar artırılarak ve bunun sonucunda yurtdışına gitme oranı azaltılabilir. Üniversitelerin kontenjanları, ülkenin gereksinimlerine göre, anabilim dalları, bölümler, fakülteler bazında planlanmalıdır. Ayrıca, Türkiye’de beyin göçüne ilişkin bir veri havuzu oluşturulmalıdır. Bu alandaki çalışmalara destek olmak amacı ile göçe dair istatistiki verilerin tutulması ve akademik çalışmalarda kullanılmasının sağlanması gerekmektedir.