Okullara yapılan bağışlar

Abstract

Ülkemizde artan nüfus ve köyden şehre kısa zaman diliminde hızla yer değiştiren nüfus hareketliliği, devletin eğitim öğretim alanında, yapmakta olduğu çalışmaları ile birlikte ekonomik programlarını olumsuz yönde etkiler hale gelmiştir. Bu ekonomik ağırlık karşısında eğitim finansmanı için bağışlar her zaman gündemdeki yerini korumaktadır. Bağışların nasıl, ne zaman, kimlerden ve hangi şartlarda alınacağı en fazla tartışılan konu olarak yerini korumaktadır. Devletin okullara sağladığı kaynaklar genel itibariyle personel giderleri, telefon, internet, ısınma giderleri (doğalgaz, odun, kömür) elektrik, su, vb. giderler için kullanılmaktadır. Bu giderlerin dışında kültürel çalışmalar, sosyal etkinlikler, akademik çalışmalar, tamir ve bakım ihtiyaçlarına kaynak çok kısıtlı olarak ayrılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, okullara yapılan bağışların okul finansmanını nasıl etkilediğini, bu bağışların nerelerde kullanıldığını ve bağışlarla güçlenen okul finansmanının okulları hangi alanlarda ön plana çıkardığını gözler önüne sermektir. Bu amaçla, Denizli İli Honaz ilçesindeki resmi İlkokul ve Ortaokullarda görev yapan on beş ilköğretim okulu müdürünün görüşleri alınmıştır. Ulaşılan verilere göre, temel eğitim okullarımızın büyük bir bölümünün gelir elde etmede yetersiz kaldıkları, bu nedenle okulda eğitim öğretim için uygun bir ortam sağlamakta zorlandıkları ayrıca çevresinde yer alan ve maddi durumu, okul finansmanı güçlü olan okullar ile karşılaştırıldıkları için kendilerini baskı altında hissettikleri tespit edilmiştir. Okul müdürlerimiz yapılan bağışların okulların ihtiyaçlarını karşılama konusunda özellikle de sosyal, kültürel, eğitsel, akademik faaliyetler gerçekleştirme konusunda çok büyük etken olduğunu, planladıkları projelerini çoğu kez maddi nedenler ile gerçekleştiremediklerini belirtmişlerdir. Okul müdürlerinin büyük bir kısmı, gelir kaynaklarının “ayni ve nakdi bağışlar”, ile “ana sınıfı aidatları”, olduğunu söylemiştir. Okulların ihtiyaçlarının okul müdürleri tarafından velilere, özel kurum ve kuruluşlara, İlçe ve İl Milli Eğitim Müdürlüklerine gidilerek sözlü veya yazılı anlatılması ve ikna yöntemleri ile karşılandığı ifade edilmektedir İdareciler tarafından bağış adı altında okulların gereksinimlerini karşılamak amacıyla ayni ve nakdi yardım toplanması zaman, enerji, öncelikler kaybına neden olmaktadır. Şöyle ki okul finansmanı eğitim öğretim kalitesi açısından bir araç olması gerekirken amaç haline gelmiştir. İlköğretimin "zorunlu ve devlet okullarında parasız" olması ilkesinin gereği olarak eğitimin, herkesin parasız yararlanması gereken temel bir insan hakkı olması gerekmektedir. Devlet okullarının ihtiyaçlarının kamu kaynaklarıyla karşılanması gerekmektedir. Bu nedenle okul idarecileri “özel gelir kaynakları” oluşturmak için zaman, işgücü ve kondisyon kaybına uğramamalıdır. Okula gelir sağlamak amaç değil araçtır. İdareciler, okul finansmanı nasıl güçlendirilmeli? Sorusundan ziyade eğitim öğretim kalitesini okulumda nasıl arttırabilirim? Sorusuna odaklanmalıdır. Okuluna maddi kaynağı fazla sağlayan müdürün iyi müdür olarak algılandığı bir yönetim anlayışı eğitim öğretimin kalitesini arttırmayacaktır.