Türkiye’de ve Avrupa Birliği'nde sosyal harcamaların incelenmesi

Abstract

Geçmişten günümüze sosyal harcamalar, toplumların sosyal refah seviyelerini yakalamalarında devletlere yardımcı olmaktadır. Ancak sosyal devletler tarafından yapılan harcamaların hangilerinin sosyal harcamalar olduğu hususunda literatürde ortak görüş bulunmamaktadır. Sosyal politikaların gelişimi, ülkelerin kendi içlerinde farklı sosyal harcama uygulamalarına sebebiyet vermektedir. Sosyal devlet düzeninin aile, piyasalar ve devlet arasında bir döngüye sahip olduğu görülmektedir. Sosyal refah bu döngüde dağılarak bölüşülmektedir. Bu çalışmada, AB üye ülkelerinin ve Türkiye’nin sosyal politikaları ve sosyal harcamaları arasındaki ilişki araştırılmıştır. Ülkelerin sosyal politika faktörlerinin sosyal politika göstergesi üzerindeki etkileri incelenerek ülkeler arası karşılaştırmalı analiz yapılmıştır. Sosyal harcamalar ile sosyal politika göstergeleri arasındaki ilişki korelasyon analizi, sosyal politika göstergesini belirleyen faktörlerin etkisi de çoklu regresyon analizi ile incelenmiştir. Çalışmamızda sosyal politika başarısının sosyal harcama ile doğrudan ilişkili olmadığı, aralarındaki pozitif yönlü orta seviyeli ilişkiye bakarak söylenmektedir. Devlet tarafından yapılan sosyal harcamaların sosyal refah düzeyinde yüksek seviyeye ulaşmada doğrudan etkili olmadığı, sosyal politika başarısı yüksek olan ülkelerin daha az harcama ile sosyal politika göstergelerinde iyileşme sağladığı ve bu ülkelerin de sanayileşmesini tamamlayan ülkeler olduğu görülmektedir. Bununla birlikte, sosyal harcamaların doğru alanlara yapıldığında gelişmesini sürdüren ülkeler tarafından da sosyal politika gösterge puanlarına olumlu yansıyacağı düşünülmektedir.

From past to present, social expenditure has helped guide the societies in achieving their welfare levels. However, there is no consensus in the literature about the expenditures made by the social welfare states. The development of social policies leads to different social expenditure practices within countries. The social state system seems to have a cycle between the family, markets and the state. Social welfare is dispersed and divided in this cycle.In this study, the relationship between EU member states and Turkey's social policies and social spending were investigated. The effects of the social policy factors of the countries on the social policy indicator were examined and a comparative analysis was conducted between the countries. The relationship between social expenditures and social policy indicators was analyzed by correlation analysis and the effect of factors determining social policy indicator was examined by multiple regression analysis. In our study, it can be said that the success of social policy is not directly related to social expenditure by looking at the positive middle level relationship between them. It is observed that the social expenditures made by the state do not have a direct effect on reaching the high level of social welfare, the countries with high social policy success have improved their social policy indicators with less spending and these countries have completed the industrialization. On the other hand, it is considered that the countries that continue to develop when social expenditures are made in the right areas have positive reflections on the social policy indicator scores.