Öğretmenlerde Mesleki Motivasyon ile Örgütsel Vatandaşlık Davranışı Arasındaki İlişki

Abstract

Bu çalışmanın amacı, öğretmenlerin görüşlerine göre mesleki motivasyon ile örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişkileri incelemektir. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırma Denizli ili Pamukkale ve Merkezefendi ilçelerindeki ilkokul ve ortaokullarda çalışan öğretmenleri kapsamaktadır. Basit tesadüfi örnekleme yöntemiyle araştırmada 338 öğretmenden veri toplanmıştır. Araştırmanın verileri Kişisel Bilgi Formu, Mesleki Motivasyon ölçeği ve Örgütsel Vatandaşlık Davranışı ölçeği aracılığıyla toplanmıştır. Araştırmada bağımsız örneklemler için T testi, tek yönlü varyans analizi, Pearson korelasyon testi uygulanmıştır. Ayrıca anlamlı bulunan farklılıkların etki büyüklüğüne bakılmak için eta kare değerlerinden yararlanılmıştır. Araştırmaya katılan öğretmenlerin mesleki motivasyon görüşlerindeki en yüksek aritmetik ortalamaya bakıldığında görev aşkı alt boyutunda “Her Zaman” hissederim düzeyinde iken, en düşük aritmetik ortalamaya bakıldığında mesleğin ekonomik yetersizliği alt boyutunda “Bazen” hissederim düzeyindedir. Öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışı görüşlerindeki en yüksek aritmetik ortalamaya bakıldığında nezaket alt boyutunda “Her Zaman” katılıyorum düzeyinde iken, en düşük aritmetik ortalamaya bakıldığında diğergamlık (özgecilik) alt boyutunda “Çoğunlukla” katılıyorum düzeyindedir. T testi ve tek yönlü varyans analizleri sonuçlarına göre öğretmenlerin görev aşkı görüşleri okul türüne göre, görev aşkı görüşleri branşa göre, mesleği sevmek görüşleri mesleki kıdeme göre; diğergamlık(özgecilik), nezaket, sivil erdem davranışları yaşa göre, diğergamlık(özgecilik), vicdanlılık, nezaket, centilmenlik, sivil erdem davranışları okul türüne göre, diğergamlık(özgecilik), vicdanlılık, nezaket, sivil erdem davranışları branşa göre, diğergamlık(özgecilik) davranışları mesleki kıdeme göre farklılaştığı görülürken diğer değişkenlerde istatistiksel olarak herhangi bir farka rastlanmamıştır. Anlamlı bulunan bu farklılıkların düşük etki büyüklüğüne sahip olduğu tespit edilmiştir. Mesleği sevmek alt boyutundaki mesleki motivasyonları ile diğergamlık(özgecilik), vicdanlılık, nezaket, centilmenlik ve sivil erdem alt boyutlarındaki örgütsel vatandaşlık davranışları arasında; görev aşkı alt boyutundaki mesleki motivasyonları ile diğergamlık(özgecilik), vicdanlılık, nezaket ve sivil erdem alt boyutlarındaki örgütsel vatandaşlık davranışları arasında; mesleğin ekonomik kazançları alt boyutundaki mesleki motivasyonları ile vicdanlılık, nezaket, centilmenlik ve sivil erdem alt boyutlarındaki örgütsel vatandaşlık davranışları arasında düşük düzeyde pozitif yönlü anlamlı bir ilişki bulunmuştur.

The aim of this study is to examine the relationships between professional motivation and organizational citizenship behaviors according to teachers' opinions. Correlational survey model, one of the quantitative research methods, was used in the research. The research includes teachers working in primary and secondary schools in Pamukkale and Merkezefendi districts of Denizli. Data were collected from 338 teachers in the study by simple random sampling method. The data of the research were collected through Personal Information Form, Professional Motivation Scale and Organizational Citizenship Behavior Scale. In the research, T test for independent samples, one-way analysis of variance and Pearson correlation test were used. In addition, eta squared values were used to look at the effect size of significant differences. The highest arithmetic average in the professional motivation views of the teachers participating in the research is at the level of "I always feel" in the sub-dimension of love of duty. When looking at the lowest arithmetic average, the economic inadequacy of the profession is at the level of "Sometimes I feel". The highest arithmetic average in teachers' organizational citizenship behavior views is at the level of “Always Agree” in the sub-dimension of courtesy. The lowest arithmetic average is at the level of "I mostly agree" in altruism sub-dimension. According to the results of the T test, the opinions of teachers about their love of duty show a significant difference to the type of school. According to the results of ANOVA analysis, the opinions of teachers' love of duty differ significantly according to the branch. According to the results of one-way analysis of variance, teachers' views of loving the profession differ significantly according to their professional seniority. According to the results of the T test, teachers' views of altruism, conscientiousness, courtesy, sportsmanship, and civil virtue behaviors differ significantly according to the school type. According to the results of ANOVA analysis, teachers' views of altruism, conscientiousness, courtesy, civil virtue behaviors differ significantly according to the branch. According to the results of ANOVA analysis, the opinions of teachers in altruism behaviors differ significantly according to professional seniority. No difference was found statistically in other variables. It has been determined that these significant differences have low effect size. A low level of positive correlation was found between professional motivations in loving profession sub-dimension and organizational citizenship behaviors in altruism, conscience, courtesy, sportsmanship and civil virtue sub-dimensions. A low level of positive correlation was found between professional motivations in love of duty sub-dimension and organizational citizenship behaviors in altruism, conscience, courtesy and civil virtue sub-dimensions. A low positive correlation was found between the professional motivations of the profession's economic earnings sub-dimension and organizational citizenship behaviors in the sub-dimensions of conscience, courtesy, sportsmanship and civil virtue.