Âlûsî’nin Rûhu’l-meânî Tefsirinde Ulûmu’l-Kur’ân

Abstract

Bu çalışmada Âlûsî’nin Rûhu’l-meânî tefsirinde ulûmu’l-Kur’ân konusu ele alınmıştır. Klasiğin son halkasından sayılan Âlûsî’nin, tefsirinde ulûmu’l-Kur’ân konularına ne ölçüde yer verdiğinin tespit edilmesi hedeflenmektedir. Âlûsî’nin tefsirinde ele aldığı ulûmu’l-Kur’ân konularının, daha önceki temel ulûmu’l-Kur’ân literatürü ile karşılaştırılması yapılarak benzeşen ve ayrışan yönlerinin tespit edilmesine çalışılmıştır. Bu bağlamda Âlûsî’nin ulûmu’l-Kur’ân’a yaklaşımı kendisinden önceki kaynaklarla, özellikle Âlûsî’nin ağırlıklı referansta bulunduğu Süyût? ve Zerkeş?’nin görüşleriyle mukayese edilmiştir. Böylece Âlûsî’nin ulûmu’l-Kur’ân konusuna yaklaşımında geçmiş birikimi değerlendirmesi ve katkıları ortaya konulmaya çalışılmıştır.Birinci bölümde, ulûmu’l-Kur’ân’ın mahiyeti, kapsamı, ortaya çıkışı ve Hz. Peygamber’den günümüze gelişim süreci Âlûsî tefsiriyle karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. İkinci bölümde, Kur’ân tarihini içeren bazı konu ve kavramlarla ulûmu’l-Kur’ân’ın temel konuları Âlûsî’nin tefsirinden hareketle ele alınmış, konular geçmişle mukayese edilerek Âlûsî’nin sözü edilen konu ve kavramlara yaklaşımı tespit edilmeye çalışılmıştır.

In this study, the subject of ulûmu'l -Kur'ân in the commentary of Âlûsî's Ruh al-Ma’ani is discussed. It is aimed to determine to what extent Âlûsî, who is considered as the last link of the classic, includes the issues of ulûmu'l-Qur’an in his tafsir.Âlûsî's the interpretation was handled in ulûmu'l-Qur’an subject of earlier basic ulûmu'l-Qur’an literature compares yl performed, and detection of decomposing mai similar direction has been studied how. In this context, the approach of Âlûsî to ulûmu'l-Qur'an was compared with the previous sources, especially with the views of Süyût? and Zerkeş?, wich Âlûsî made predominant reference. Thus Âlûsî 's ulûmu'l-Qur’an history accumulation in the in the approach to assessment and contributions have tried to put forward.In the first chapter, the nature, scope, emergence of the ulûmu'l-Qur'an and Hz. The development process from the Prophet to the present has been examined comparatively with the Islamic commentary. In the second part, Qur'an with some topics and concepts with the date of the ulûmu'l-Qur’an fundamental concepts of Âlûsî's discussed Departing from the interpretation, subjects past by comparison of Âlûsî's approach to said subject and concepts have tried to be detected.