Tedaviye dirençli bipolar depresyonda transkranial manyetik stimülasyonun etkinliği

Abstract

Tedaviye dirençli bipolar depresyon (TDBD) tanılı hastaların sağaltımında transkranial manyetik stimülasyonun (TMS) etkinliğini araştıran çalışmaların yaygınlığı artmaktadır. Bu çalışmada TDBD olgularında dorsolateral prefrontal korteks (DLPFK) üzerine yüksek frekanslı (10 Hz) TMS uygulamasının depresif belirtiler üzerindeki etkinliği araştırılmıştır.DSM-5 tanı ölçütlerine göre bipolar bozukluk depresif atakta olan bipolar bozukluk (BB) tip I ve II tanılı hastalar çalışmaya davet edilmiştir. Bu hastalar arasından, Kanada Duygudurum ve Anksiyete Tedavi Ağı’na (CANMAT) göre birinci, ikinci veya üçüncü basamak tedaviler olarak onaylanan ? 2 müdahaleye rağmen tedaviye yanıtsızlık kararı verilen hastalar çalışmaya alınmıştır. Çalışma bu ölçütleri karşılayan 29 TDBD tanılı hasta ile tamamlanmıştır. Hastalar randominize şekilde iki gruba ayrılmış, çift kör ve çapraz geçişli olarak 2 hafta aktif TMS ve 2 hafta taklit ( sham) TMS uygulanmıştır. Hastalara klinik değerlendirmede; tedavi öncesinde (0.hafta), çapraz geçiş aşaması olan tedavinin ortasında (2.hafta) ve çalışma sonunda (4.hafta) olmak üzere üç kez Hamilton Depresyon Ölçeği (HAM-D), Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ) ve Young Mani Derecelendirme Ölçeği (YMDÖ) uygulanmıştır. TMS tedavisi sürecince hastaların kullanmakta olduğu ilaç tedavilerinde herhangi bir değişiklik yapılmamıştır. Çalışmanın çapraz geçiş aşamasında, bir grup sadece 20 seans TMS, diğer grup sadece 20 seans taklit-TMS aldığında hastalar değerlendirilmiştir. Gruplar HAM-D ve BDÖ puanlarındaki azalma açısından; kendi içlerinde değerlendirildiğinde istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptanmıştır. Aktif TMS alan grupta HAM-D ve BDÖ puanlarındaki azalma daha fazla saptanmış olsa da, gruplar birbiri ile karşılaştırıldığında anlamlı farklılık saptanmamıştır. Aktif TMS alan grupta 4 hasta tedaviye yanıt, 4 hasta kısmi yanıt verirken, taklit TMS alan grupta sadece 1 hasta tedaviye yanıt vermiştir. Çalışmanın son aşamasında ise her iki grupta da tüm ölçek ve alt ölçeklerde anlamlı azalmalar gözlemlenmiştir. HAM-D’ye göre 29 olgunun %52,2’si tedaviye yanıt göstermiş, %24,1’i kısmen yanıt vermiş ve %37,9 ‘u da remisyona ulaşmıştır. Bu çalışma randomize çift kör taklit kontrollü ve çapraz geçişli şekliyle; aktif TMS uygulamasının taklit-TMS uygulamasına göre tedavi etkinliği açısından üstün olduğunu ve TMS’nin orta derecedeki TDBD hastalarında farmakoterapiye eklenmesiyle klinik olarak önemli düzeyde iyileşme sağladığını ortaya koymuştur. Ancak örneklem sayısının daha fazla olduğu, depresyon semptom çeşitliliğinin dikkate alındığı ve takip çalışmalarıyla desteklenen geniş kapsamlı çalışmalara ihtiyaç vardır.

The prevalence of studies investigating the effectiveness of transcranial magnetic stimulation (TMS) in the treatment of patients with treatment resistant bipolar depression (TDBD) has increased. In this study, the effectiveness of high frequency (10 Hz) TMS application on dorsolateral prefrontal cortex (DLPFK) on depressive symptoms in TDBD cases was investigated.Patients with bipolar disorder type I and II who had depressive episodes according to DSM-5 diagnostic criteria were invited to the study. The patients who were decided to be, despite the second and third step interventions, unresponsive to treatment, approved as primary, secondary or tertiary treatments according to the Canadian Emotional and Anxiety Treatment Network (CANMAT) were included in the study.The study was completed with 29 patients with TDBD who met these criteria. The patients were randomly divided into two groups, 2-weeks active TMS and 2-weeks sham-TMS were applied as double-blind and cross-over. In clinical evaluation to patients; Hamilton Depression Rating Scale (HAM-D), Beck Depression Inventory (BDI) and Young Mania Rating Scale (YMRS) were used three times; before treatment (at week 0), in the middle of treatment with cross-over (at week 2) and at the end of study ( at week 4). During the TMS treatment process, no changes were made to the drug treatments used by the patients.At the crossing stage of the study, patients were evaluated when one group received only 20 sessions of TMS and the other group received only 20 sessions of sham-TMS. In terms of decrease in HAM-D and BDI scores of groups; when evaluated within themselves, a statistically significant difference was found. Although the decrease in HAM-D and BDI scores was found higher in the group receiving active TMS, there was no statistically significant difference when compared with each other. In the group receiving active TMS, 4 patients responded to treatment and 4 patients responded partially; only one patient in the group receiving sham-TMS responded to the treatment. In the last stage of the study, significant decreases were observed in all scales and subscales in both groups. According to HAM-D, %52,2 of 29 cases responded to treatment, %24,1 partially responded and %37,9 reached remission. In this study, randomized double blind sham control and cross-over; revealed that active TMS application is superior in terms of treatment efficacy compared to sham-TMS application and that TMS provides a significant clinical improvement with the addition of pharmacotherapy in patients with moderate TDBD. However, there is a need for large-scale studies, where the number of samples is higher, the variety of symptoms of depression is taken into account and supported by follow-up studies.