Denizli'de ozon seviyelerinin belirlenmesi

Abstract

Tez kapsamında Radiello® pasif örnekleyiciler kullanılarak Denizli’de ozon ve azot dioksit seviyeleri belirlenmiştir. Örneklemeler Aralık 2012 – Temmuz 2013 döneminde, Denizli’nin dört farklı bölgesinde; Altıntop Mahallesi (Bölge 1), Pamukkale Üniversitesi Kınıklı Yerleşkesi (Bölge 2), Sümer Mahallesi (Bölge 3) ve Bahçelievler Mahallesi (Bölge 4)’de gerçekleştirilmiştir. Örnekleme döneminde maksimum ozon konsantrasyonu 88,7 ?g m-3 olarak Bölge 4’de Haziran 2013’de ve minimum ozon konsantrasyonu ise 12,8 ?g m-3 şeklinde Bölge 3’de Aralık 2012’de belirlenmiştir. En yüksek azot dioksit konsantrasyonu Bölge 3’de 82,8 ?g m-3 şeklinde Aralık 2012’de ölçülürken, en düşük azot dioksit konsantrasyonu ise 7,8 ?g m-3 olarak Bölge 2’de Haziran 2013’de kaydedilmiştir. Bölge 2 ve Bölge 4’de ozon konsantrasyonlarının, Bölge 1 ve Bölge 3’de ise azot dioksit konsantrasyonlarının diğer bölgelere göre daha yüksek olduğu görülmüştür. Ozon konsantrasyonları bahar aylarından itibaren artarak yaz aylarında en yüksek düzeylere ulaşmış, NO2 konsantrasyonları ise yaz aylarında kış dönemine göre bir miktar azalmıştır. Sıcaklık değerleri arttıkça ozon konsantrasyonlarının arttığı, azot dioksit konsantrasyonlarının ise azaldığı görülmüştür. Bağıl nem arttıkça azot dioksit konsantrasyonları artmış, buna karşılık ozon konsantrasyonları azalmıştır. Rüzgar hızının ozon ve azot dioksit konsantrasyonları üzerinde çok önemli bir etkisinin olmadığı görülmüştür. Günlük güneşlilik süresinin artması ozon konsantrasyonlarını artma yönünde, azot dioksit konsantrasyonlarını ise azalma yönünde etkilemiştir.

In the scope of the thesis, ozone and nitrogen dioxide levels were determined by using Radiello® passive samplers in Denizli. Sampling was conducted during December 2012 – July 2013 period in four different regions in Denizli; Altıntop District (Site 1), Pamukkale University Kınıklı Campus (Site 2), Sümer District (Site 3) and Bahçelievler District (Site 4). During the sampling period, the maximum ozone concentration was measured as 88.7 ?g m-3 in Site 4 in June 2013 and the minimum ozone concentration was determined as 12.8 ?g m-3 in Site 3 in December 2012. The highest nitrogen dioxide concentration was measured as 82.8 ?g m-3 in Site 3 in December 2012, while the lowest nitrogen dioxide concentration was recorded as 7.8 ?g m-3 in Site 2 in June 2013. It was observed that the ozone concentrations in Site 2 and Site 4 were higher than in other regions, and the nitrogen dioxide concentrations in Site 1 and Site 3 were higher than in other regions. Ozone concentrations increased from spring to reach the highest levels in summer, while nitrogen dioxide concentrations decreased slightly in summer compared to winter. It was observed that ozone concentrations increased and nitrogen dioxide concentrations decreased as the temperature values increased. As relative humidity increased, nitrogen dioxide concentrations increased, whereas ozone concentrations decreased. It has been observed that wind speed does not have a significant effect on ozone and nitrogen dioxide concentrations. Increasing daily sunshine duration has affected ozone concentrations to increase and nitrogen dioxide concentrations to decrease.