Çalışanların örgütsel adalet algısının örgütsel yabancılaşma davranışı üzerine etkisi: Bir araştırma

Abstract

Kapitalist düzenin egemen olduğu örgütlerdeki yönetici modeline göre “kazanç elde etme hırsı” ve “makam düşkünlüğü” gibi özelliklerin ön planda olması, bu tür örgüt yöneticilerinin “hak” ve “adalet” anlayışından yoksun kararlar almalarında etkili olmaktadır. Hak ve adalet anlayışından yoksun karar ve uygulamalar karşısında, çalışanların örgütsel adalet algılarının azalacağı ve örgütsel yabancılaşma davranışlarına yönelebilecekleri düşüncesinden yola çıkarak bu çalışmada örgütsel adalet bileşenlerinin örgütsel yabancılaşma davranışı üzerine etkisi olup olmadığı araştırılmaktadır. Araştırmanın evreni, ADIM üniversitelerinin dört kurucu üniversitesi olan ADÜ, PAÜ, SDÜ ve MSKÜ’nün tüm akademik ve idari personellerinden oluşmaktadır. Araştırma sonuçlarına göre örgütsel adalet algısı ile örgütsel yabancılaşma davranışı arasında orta düzeyde, negatif yönlü ve anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Çalışanların örgütsel yabancılaşma davranışlarının %37’si örgütsel adalet algılarının düşük olmasından kaynaklanmaktadır. Dağıtım adaleti algısının örgütsel yabancılaşmanın “kuralsızlık” alt boyutu hariç, diğer bütün alt boyutlarını etkilediği belirlenirken, prosedür ve etkileşimsel adalet algılarının örgütsel yabancılaşmanın bütün alt boyutlarını etkiledikleri belirlenmiştir. Genel anlamda örgütsel adaletin dağıtım, prosedür ve etkileşimsel adalet alt boyutları birlikte ve ayrı ayrı incelendiklerinde, örgütsel yabancılaşmanın “güçsüzlük” ve “kuralsızlık” alt boyutlarını etkileme derecelerinin yok denecek kadar az olduğu ve en çok “işe yabancılaşma” alt boyutunu etkiledikleri görülmektedir.

According to the manager model in organizations dominated by the capitalist order, characteristics such as "ambition to earn money" and " addiction to chair" are at the forefront, which is effective in making decisions devoid of "right" and "justice". This study investigates whether organizational justice components have an effect on organizational alienation behavior, based on the idea that employees' perceptions of organizational justice will decrease and they may tend towards organizational alienation behaviors in the face of decisions and practices that lack an understanding of right and justice. The universe of the research consists of all the academic and administrative staff of ADU, PAU, SDU and MSKU that the four founding universities of ADIM universities. According to the research results, a medium-level, negative and meaningful relationship was found between the perception of organizational justice and organizational alienation behavior. 37% of the organizational alienation behavior of the employees is due to the low perception of organizational justice. While it was determined that the perception of distributive justice effects all sub-dimensions of organizational alienation except for the “normlessness” sub-dimension, it was determined that procedural and interactional justice perceptions effect all sub-dimensions of organizational alienation. In general, when the distributive, procedural and interactional justice sub-dimensions of organizational justice are examined together and separately, it is seen that the degree of effecting the “powerlessness” and “normlessness” sub-dimensions of organizational alienation is almost non-existent and they mostly affect the “work alienation” sub-dimension.