Geriatrik hastalarda kırılganlık ile dermatolojik yaşam kalitesi ve depresyon arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Giriş: Geriatrik popülasyonda, dermatolojik bulgular gösterebilen sistemik hastalıkların sıklığı yaşla artarken, uzun süreli ultraviyole maruziyeti, kronik hastalıklar için artan ilaç kullanımları, immün yetmezlik, dolaşım bozuklukları gibi durumlar, dermatolojik hastalıkların görülme sıklığını, hastalık seyrini ve tedavi seçimlerini etkilemektedir. Kırılganlık, yaşlanmayla birlikte birçok sistemin fonksiyonlarında kümülatif azalmasının sonucunda gelişen fiziksel aktivitede ve yürüme hızında azalma, kilo kaybı, kas gücü kaybı ve tükenmişlik gibi bileşenlerin oluşturduğu bir geriatrik sendromdur. Hem dermatolojik sorunların hem de kırılganlığın yaşam kalitesinde düşme ve depresyon ile ilişkisini gösteren çalışmalar bulunmasına rağmen dermatolojik sorunların kırılganlık üzerindeki etkisini inceleyen çalışma sayısı azdır. Amaç: Epidemiyolojik, tek merkezli prospektif kesitsel çalışma şeklinde dizayn edilen çalışmamızda, kırılganlık ölçekleri içinde yer almasa da geriatrik bireylerde görülen dermatolojik hastalıkları, kırılganlık sendromu ile olan ilişkilerini dermatolojik yaşam kalitesi ve depresyon açısından da incelemeyi amaçlamaktayız. Gereç ve Yöntem: 65 yaş ve üzeri, dahil edilme, dışlama kriterlerine uygunluk gösteren ve çalışmaya katılmayı kabul eden, 264 kişi (126 kadın ve 138 erkek), araştırmaya dahil edilmiştir. Hastaların yaş, cinsiyet, sigara ve alkol kullanma durumları, komorbid hastalıkları ve demografik verileri sorgulanmıştır. Gerekli klinik incelemelerle tanı konulan dermatolojik sorunları 28 grupta kategorize edilmiştir. Hastalara ‘Dermatolojik yaşam kalite indeksi (DYKİ)’, kırılganlık düzeylerinin tespiti için ‘Edmonton kırılganlık ölçeği’ ve depresyon araştırılması için ‘Yesavage geriatrik depresyon ölçeği’ uygulanmıştır. Bulgular: Edmonton kırılganlık ölçeğinde ‘0-4 puan’ (0-4: Kırılgan değil)‘Dinç(Robust)’, 4-10 puan (4-6: Görünürde Savunmasız, 7-8: Hafif kırılgan, 9-10: Orta kırılgan)‘Kırılgan’ ve >11 puan ‘Şiddetli Kırılgan’ hasta grubu olacak şekilde değerlendirmeye alındı. Hastaların 34 (%12,9)’ünün dinç, 169 (%64)’unun kırılgan ve 61 (%23,1)’inin şiddetli kırılgan olduğu saptanmıştır. Yaş ortalamaları, dinç hasta grubunda 69,52±5,40, kırılgan hasta grubunda 71,94±5,48 ve şiddetli kırılgan hasta grubunda 79,38±8,84 şeklindedir. Yaş grupları arasındaki kırılganlık düzeylerinin farkı istatistiksel olarak anlamlı saptanmıştır (p<0,005). Benzer şekilde yaş gruplarına bakıldığında 65-75 yaş arasındaki kişilerin %16,1’i dinç, %67,8’i kırılgan, %16,1 şiddetli kırılgan iken 75 yaş ve üzeri grubunun %6’sı dinç, %56’sı kırılgan,%38’i şiddetli kırılgan olduğu tespit edilerek, gruplar arasındaki fark, istatistiksel olarak anlamlı değerlendirilmiştir (p<0,005). Kadın cinsiyet, eğitim seviyesi düşüklüğü, gelir düzeyi düşüklüğü, komorbid hastalık varlığı, medeni durum ve yürümeye yardımcı araç kullanımının kırılganlık ile ilişkisi istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0,005). Sigara ve alkol kullanımı, yaşanılan yerler (kırsal/kentsel) ve yaşama ortamı (yalnız veya biriyle birlikte) ile kırılganlık arasında istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanmamıştır. Hastalarda gözlenen dermatolojik hastalıklar değerlendirildiğinde; fotodermatozlar (%87,1), premalign deri tümörleri (%68,2), kserozis (%68,2), pruritus (%51,9), fungal deri hastalıkları (%47,7) ve ekzemalar (%31,8) en sık gözlenen hastalık gruplarını oluşturmuştur. DYKİ skoru ortalamalarının dinç grupta 5,85±2,893, kırılgan grupta 12,85±5,855 ve şiddetli kırılgan grupta 17,93±4,270 olduğu; kırılganlık derecesi arttıkça DYKİ skorunun yükselişinin istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptanmıştır (p<0,001).DYKİ ile depresyon arasındaki ilişkiye bakıldığında, DYKİ skor ortalamaları “depresyon yok’ grubunda 6,85±3,544, “muhtemel depresyon” grubunda 12,79±4,782 ve “Depresyon” grubunda 17,11±5,393 olarak saptanmıştır. Depresyon derecesi arttıkça DYKİ skorunun yükselişinin istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptanmıştır (p<0,001).Kırılganlık ile depresyon arasındaki ilişkiye bakıldığında, Yesavage geriatrik depresyon ölçeği puan ortalamasının dinç grupta 6,02±4,05, kırılgan grupta 11,87±5,08 ve şiddetli kırılgan grubunda 14,08±3,06 olduğu; kırılganlık derecesi arttıkça Yesavage geriatrik depresyon ölçeği skorunun yükselişinin istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptandı (p<0,001). Spearman korelasyon analizinde Kırılganlık derecesi ve Yesavage Depresyon ölçeği skorları arasında yüksek düzeyde pozitif yönde anlamlı korelasyon (korelasyon katsayısı 0,751, p<0,001), kırılganlık derecesi ile DYKİ skorları arasında orta düzeyde pozitif yönde anlamlı korelasyon (korelasyon katsayısı 0,395, p<0,001) ve Yesavage Depresyon ölçeği ile DYKİ arasında orta düzeyde pozitif yönde anlamlı korelasyon (korelasyon katsayısı 0,341, p<0,001) saptandı. Kırılganlık üzerine yapılan multivariate lojistik regresyon analizi sonuçlarına göre; DYKİ skorunda artış (aOR=1,269, %95 Cl=1,073-1,501) ve Yesavage depresyon ölçeğine (aOR=15,055, %95 Cl=3,545-65,613) göre depresif belirtilerin varlığı (muhtemel depresyon ve depresyon grubu) kırılganlık riskini arttırmaktadır. Tartışma ve Sonuç: Çalışmamız ile, geriatrik hastalarda, kadın cinsiyet, komorbid hastalık varlığı, bekar olma, yürümeye yardımcı araç kullanımı, eğitim seviyesi ve gelir düzeyi düşüklüğünün kırılganlık açısından risk taşıdığını belirledik. Ek olarak, kırılganlığın değerlendirilmesinde, hastaların yaşam kalitesini etkileyen dermatolojik hastalıkların da önemli yeri olabileceğini gösteren veriler elde etmiş olduk. Depresyonun kırılganlık ve DYKİ ile yakın ilişkisini göz önünde bulundurduğumuzda, dermatolojik hastalıkların da depresyona katkı sağlıyor olabileceğini düşünmekteyiz. Literatürde, konuyla ilgili az sayıda yayın bulunması sebebiyle kesin bir yargıya varmak güçtür. Bu nedenle, çok sayıda hastanın dahil edildiği, geniş kapsamlı benzeri çalışmalara gereksinim vardır.

Introduction: In the geriatric population, the frequency of systemic diseases that can show dermatological findings increases with age, meanwhile long-term ultraviolet exposure, increased drug use for chronic diseases, conditions such as immunodeficiency, circulatory disorders affect the prevalence of dermatological diseases, disease course and treatment choices.Frailty is a geriatric syndrome composed of components such as decrease in physical activity and walking speed, weight loss, loss of muscle strength and burnout as a result of the cumulative decrease in the functions of various systems with aging. Although there are studies showing the relationship between frailty and quality of life and depression, there are few studies examining the effect of dermatological problems on frailty. Objective: Our study, is designed as an epidemiological, single-center prospective cross-sectional study, and we aimed to detect the frequency of dermatological diseases seen in geriatric population and their relationship with frailty syndrome in terms of dermatological quality of life and depression. Method: Twohundredsixtyfour patients (126 females and 138 males) aged 65 and over, who met the inclusion and exclusion criteria and agreed to participate in the study were included. Age, gender, smoking and alcohol use, comorbid diseases and demographic data of the patients were recorded. The dermatological diseases were categorized into 28 groups after complete dermatological examination and diagnostic laboratory tests were performed. 'Dermatological quality of life index (DLQI)', 'Edmonton frail scale' for the assessment of frailty levels and 'Yesavage geriatric depression scale' for the assessment of depression were applied to the patients. Results: On the Edmonton fragility scale "0-4 points" as not frail, robust, "4-10 points" as frail (4-6: vulnerable 7-8: Mildly frail, 9-10: Moderately frail) and >11 points were evaluated as severely frail patient group. It was determined that 34 (12.9%) of the patients were robust, 169 (64%) were frail and 61 (23.1%) were severely frail. The mean age was 69.52 ± 5.40 in the "robust patient group", 71.94 ± 5.48 in the "frail patient group" and 79.38 ± 8.84 in the "severely frail patient group". The difference between all three groups was statistically significant (p< 0.005). Similarly, 16.1% of the patients aged between 65 and 75 years were robust, 67.8% were fragile, 16.1% were severely fragile and 6% of the patients aged 75 and over were robust and 56% were fragile, 38% were severe fragile, and the difference between the groups was statistically significant (p <0.005).The relationship between female gender, low education level, low economic level, presence of comorbid diseases, marital status and walking aids and frailty were found to be statistically significant (p<0.005). On the other hand, no statistically significant relationship was found between smoking, alcohol use, living places (rural or urban), living environment (alone or together) and frailty.The most common dermatological diseases observed in decreasing order of frequency were; photodermatoses (87.1%), premalignant skin tumors (68.2%), xerosis (68.2%), pruritus (51.9%), fungal skin diseases (47.7%) and eczema (31.8%). The assessement of dermatological quality of life revealed the mean DLQI score as 5.85 ± 2.893 in the robust group, 12.85 ± 5.855 in the frail group and 17.93 ± 4.270 in the severely frail group. The increase in the DLQI score with the increase of frailty degrees was statistically significant (p <0.001).The investigation of the relationship between DLQI and depression, revealed the mean DLQI score as 6.85 ±3.544 in the "no depression" group, 12.79 ± 4.782 in the "probable depression" group and 17.11 ± 5.393 in the " depression" group. It was found that, the increase in the DLQI score as the degree of depression increased was statistically significant (p <0.001).The investigation of the relationship between frailty and depression revealed the mean score of Yesavage geriatric depression scale as 6.02 ± 4.05 in the robust group, 11.87 ± 5.08 in the frail group and 14.08 ± 3.06 in the severely frail group. The increase in the Yesavage geriatric depression scale score with the increase of the degree of frailty was statistically significant (p <0.001). In the Spearman correlation analysis, a high level of positive significant correlation between the Frailty and the Yesavage Depression Scale scores (correlation coefficient 0.751, p<0.001), a moderately positive significant correlation between the degree of frailty and the score of the DLQI (correlation coefficient 0.395, p <0.001) and a moderately positive significant correlation (correlation coefficient 0.341, p <0.001) between the Yesavage Depression Scale and DLQI were determined. According to the results of multivariate logistic regression analysis on frailty, the score obtained from the DLQI (aOR = 1.269, 95% Cl = 1.073-1.501) and according to the Yesavage depression scale (aOR = 15,055, 95% CI = 3,545-65,613), the presence of depressive symptoms (in probable depression and depression group) were found to increase the risk of frailty.Discussion and Conclusion: We determined that in geriatric patients, female gender, presence of comorbid diseases, single mariatal status, using a walking aid, low education status and low economic status increase risks of frailty. In addition, we have obtained data showing that dermatological diseases that affect the quality of life may have an important role in the evaluation of frailty. Considering the close relationship of depression with frailty and DLQI, we think that dermatological diseases may also contribute to depressionIn addition to reaching these results in our study, it is difficult to make a definite judgment due to the limited number of publications on the subject in the literature. Therefore, similar studies including large numbers of patients are needed.