Heyelan alanlarında üst yüzey bitki ve ağaçlarına bağlı olarak kütle hareketlerinin belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmada, heyelan alanlarında üst yüzey bitki ve ağaçlarına bağlı olarak kütle hareketlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışma alanı Denizli’nin Merkezefendi ilçesine bağlı Şirinköy Mahallesinde gerçekleştirilmiştir. Şirinköy Mahallesi Denizli merkezine yaklaşık 6 km uzaklıkta ve Denizli’nin doğusunda yer almaktadır. Çalışma alanımızda kütle hareketlerinin varlığının o bölgedeki bitki örtüsüne bakılarak belirlenmesi, yüzey incelemesi, jeolojik inceleme (mühendislik jeolojisi ve yapısal jeolojisini) jeofizik yöntemlerden yararlanarak özellikle bölgesel olarak yapılacak olan tez çalışması parametrelerin değerlendirilmesinde izlenecek yöntemlerde, yapılacak olan araştırmalar ve deneylerle birlikte bir heyelanın doğurdukları nasıl önlemler alınması gerektiği hakkında bilgi sahibi olunmuştur. Kütle hareketlerinin önlenmesi için yapılacak işlemler temel olarak; bu olayları meydana getiren sebepleri ortadan kaldırmak, kaydırıcı kuvvetleri azaltarak ve tutucu kuvvetleri çoğaltmakla olanaklıdır. Çalışmada bir heyelanın incelenmesi, takip edilmesi ve gerekli önlemlerin alınmasına bağlı olarak jeofizik yöntemlerden çok elektrotlu özdirenç, masw(sismik çok kanallı yüzey dalgası) ve yer radarı yöntemleri kullanılarak, ağaçlardan ölçümler alınarak fiziksel parametrelerinden elde edilen bulgular neticesinde, ağaçların köklerinin yana yatarak eğilme durumları incelenerek ve sonuçlandırılmıştır. Dolayısıyla jeofizik yöntemlerin uygulanması, bu tür sorunların çözülmesi ve daha detaylı bilgilere ulaşılması bakımından son derece yararlı ve önemlidir. Yamaçlarda görebildiğimiz yüzeysel kısmının yerçekiminin etkisiyle devamlı fakat çok yavaş olarak eğim yönüne doğru hareket etmesine krip denir. Çalışma alanımızdaki kütle hareketi de krip olarak belirlenmiştir. Krip'e yavaş akma da denilebilir. Bu hareket devamlı gözlenerek veya belirlenen yerlerde ölçümler yapılarak anlaşılır. Yavaş akmanın esas nedeni yerçekimidir. Ancak yer altı suyu, bitki ve ağaçların köklerinin büyümesi, zeminin de yağışın etkisiyle ıslanması, kuruması, donması gibi gelişmeler hareketin hızlanmasına neden olur.

In this study, it is aimed to determine the ground movements in landslide areas depending on vegetation cover and trees in a study area located in Şirinköy District of Merkezefendi-Denizli. Şirinköy is approximately 6 km away from Denizli center in the east. The ground movements investigation in the study area by using the data acquired from the vegetation cover, and trees and the integrated methods as geological, geophysical, and structural methods led to characterize the landslide and the adequate precautions needed. The operations to be elaborated in order to prevent landslides are basically laying on eliminating the causes of these events by decreasing the sliding forces and increasing the holding forces. In order to characterize and prevent a landslide in the study area the inclination, height, age of the trees in addition to Electrical Resistivity Tomography (ERT), Ground Penetrating Radar (GPR), and Multichannel Analysis of Surface Waves (MASW) were carried out. The results obtained from the integrated methods testified their effectiveness in such kind of studies. The continuous but very slow movement of the superficial part of the slopes down the slope is called creep and has generally a movement speed limited to few centimeters. The landslide in our study area is also determined as creep. This movement is generally noticed by continuous observation and instrumental measurements. The creeps are mainly caused by the gravity and accelerated by external factors as the presence of groundwater, wetting drying, freezing, melting, the growth of plant roots and the activities of some animals that cave the ground.