Mikro ve küçük ölçekli işletmelerde çalışanların çalışma koşulları

Abstract

Mikro ölçekli işletmeler, yıllık çalışan sayısı 10 kişiden az ve yıllık net satış hasılatı ile mali bilançosunun 3 milyon Türk Lirasını aşmayan işletmelerdir. TÜİK Hane Halkı İşgücü Anketi bulgularına göre (2017), mikro ölçekli işletmelerde çalışma süreleri uzun, sosyal güvencesizlik yaygın, eğitim seviyeleri düşük, ücretsiz aile işçiliği mevcuttur. Ayrıca, TÜİK Sanayi ve Hizmet İstatistiklerine göre, tarım dışında 2017 yılı itibariyle, çalışanların % 35’i 10 ve altında işçi çalıştıran işyerlerinde istihdam edilirken, söz konusu işyerleri ekonomide sanayi ve hizmetler sektöründe katma değerin sadece % 15’ini yaratmaktadırlar. Dolayısıyla Türkiye ekonomisindeki mikro ve küçük ölçekli işletmelerde çalışma koşulları ve yaşanan sorunlar günümüzde ciddi bir çalışma sahasını oluşturmaktadır. Bu çalışma ile Hatay ilinin Antakya ilçesinde sanayi ve hizmet sektöründe faaliyet gösteren mikro ve küçük ölçekli işletmelerin sorunları ve çalışma koşullarına ilişkin 35 işveren ve 31 işçi ile derinlemesine mülakat yapıldı. Nicel araştırma yöntemi kullanıldı. Araştırma bulgularına göre mikro ve küçük ölçekli işletmeler katma değer yaratamamakta ve verimsiz çalışmaktadırlar. Bu durum çalışma hayatını olumsuz yönde etkilemektedir. Buna göre işletmelerde çalışan işçilerin çalışma süreleri uzun, sosyal güvencesizlik yaygın, ücretsiz aile işçiliği, göçmen emeği ve çocuk işçiliği gözlemlenmiştir. Ayrıca mikro ve küçük ölçekli işletmelerin, finansman sorunları, satış ve pazarlamada yaşadıkları sorunlar, vasıfsız işgücü, katma değer yaratamamalarına neden olabilmekte ve söz konusu işletmelerde çalışma koşullarını olumsuz yönde etkilemektedir. Bu durum fazla çalışma, düşük ücret, kayıt dışı çalışma ve ücretsiz aile işçiliğini yaygın hale getirmektedir.

Micro enterprises are those whose annual number of employees is less than 10 and whose annual net sales revenue and financial balance does not exceed 3 million Turkish Liras. According to the findings of TurkStat Household Labour Force Survey (2017), micro-enterprises have long working hours, widespread social insecurity, low education levels and unpaid family labour. Also, according to the Turkstat Statistics of Industry and Service, 35 percent of total employment (non-agricultural) have been working at companies that employ 10 or less workers in 2017. And these companies create just %15 of the added value in industrial sector and services. Thus, working conditions in micro and small scale enterprises in Turkey’s economy and problems constitute a serious field work today. With this study, the problems and working conditions of micro and small companies in industry and service sector in Antakya, Hatay were evaluated by indepth interview with 35 employers and 31 employees. Quantitave research method was used. Data was collected by visiting the businesses with interview tecniques. According to the research findings, micro and small scale enterprises cannot create added value and work inefficiently. This situation negatively affects working life. Therefore, long working hours, social insecurity, widespread unpaid family work, migrant labour and child labour were observed. In addition, financial, sales and marketing problems experienced by micro and small scale enterprises may cause unskilled labour, fail to create added value and affect the working conditions of these enterprises negatively. This makes overtime, low wages, informal work and unpaid family labour widespread.