Acıpayam-Serinhisar fayının jeolojik ve paleosismolojik özellikleri

Abstract

20 Mart 2019’da Türkiye saatine göre 09:34’te merkez üssü Acıpayam ilçesinin Yeniköy mahallesi içerisinde, KOERİ verilerine göre, 5.6 Mw büyüklüğünde, derinliği 5,5 km ve normal fay üzerinde olan Acıpayam depremi gerçekleşmiştir. 20 Nisan 2019 tarihine kadar büyüklüğü 4.9’a ulaşan 1386 artçı deprem meydana gelmiştir. Depremde can kaybı yaşanmamıştır. Ancak Apa, Kırca ve Ucarı köylerinde büyük yıkıma neden olmuştur. Acıpayam havzası, KD-GB uzanımlı Burdur-Fethiye Fay Zonu içerisinde kuzeyde Burdur güneyde Çameli segmenti arasında yer alır. Bu zonun segmentlerinden birisi KD-GB doğrultulu Acıpayam segmentidir. Ancak 2019 yılı depreminin Acıpayam fayından kaynaklanmadığı, havzada KB-GD doğrultulu normal bir fayın neden olduğu ortaya çıkmış bunun üzerine sahada çalışmalar yapılmıştır. Böylece daha önce diri fay haritasında işlenmemiş bir fayın varlığı ve aktif olduğu ortaya çıkmıştır. K60°B doğrultulu bu fayın eğimi 55° ile KD’ya doğrudur. Yaklaşık 12 km uzunluğunda haritalanan fay Acıpayam-Serinhisar fayı olarak adlandırılmıştır. Paleosismolojik amaçlı 3 hendek açılmıştır. Açılan birinci hendekte 2, ikinci ve üçüncü hendekte ise birer fay tespit edilmiştir. Bu faylardan alınan 5 organik maddeye karbon 14 yaş analizi yapılmıştır. Yaş sonuçlarına göre depremin tekrarlanma aralığı 350-450 yıl aralığındadır. Kayma hızı 0,16 cm/yıl olarak tespit edilmiştir.

On March 20, 2019, at 09:34 according to Turkey time, the Acıpayam earthquake with a magnitude of 5.6 Mw, a depth of 5,5 km and above the normal fault occurred in Yeniköy village of Acıpayam district, according to KOERI data. Until April 20, 2019, 1386 aftershocks with a magnitude of 4.9 occurred. There was no loss of life in the earthquake. However, it caused great destruction in the villages of Apa, Kırca and Ucarı. Acıpayam basin is located in the NE-SW trending Burdur Fethiye Fault Zone between Burdur in the north and the Çameli segment in the south. One of the segments of this zone is NE-SW trending Acıpayam segment. However, it was revealed that the earthquake of 2019 was not caused by the Acıpayam fault, but by a normal fault in the NW-SE direction in the basin, and studies were carried out in the field. Thus, it has been revealed that there is a fault that has not been previously worked on in the active fault map and that it is active. The dip of this fault, which strikes N60 ° W, is towards NE with 55 °. The fault mapped with an approximate length of 12 km was named the Acıpayam Serinhisar fault. 3 trenchs were dug for paleoseismological purposes. There were 2 faults in the first ditch and one fault each in the second and third trench. Carbon 14 age analysis was performed on 5 organic materials taken from these faults. According to the age results, the recurrence interval of the earthquake is in the range of 350- 450 years. The sliding speed has been determined as 0,16 cm / year.