Türkiye’de kırsal kalkınma politikaları ve projelerinin yönetim sorunsalı

Abstract

Türkiye’de kırsal kalkınma politikaları ve projelerinin yönetim sorunsalı incelenen bu tez dört bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde kırsal kalkınma kavramı üzerinde durulmakta ve Türkiye’nin kırsal kalkınma konusunda çalışmalarının literatür özeti yapılmaktadır. İkinci bölümde kuruluş yıllarından günümüze kırsala yönelik politikalar kapsamlı şekilde ele alınmakta ve kırsal kalkınma amacıyla geliştirilen modeller ile kırsala yönelik uygulanan uluslararası ve ulusal kaynaklarla desteklenen projeler irdelenmektedir. Üçüncü bölümde kırsal kalkınma yönetiminin Türkiye’de nasıl olduğu ve başta kalkınma ajansları ile kalkınma idareleri olmak üzere ilgili merkezi idare kurumları, yerel yönetimler, sivil toplum kuruluşlarının kurumsal yapıları ve etkileri kırsal kalkınma yönetimi bağlamında analiz edilmektedir. Devlet Planlama Teşkilatının 2011 yılında kapatılmasına kadar olan süreçte kırsal kalkınmaya etkileri de incelenmektedir. Türkiye’de kırsal alana kalkınmayla ilişkili hizmetler götüren birçok kamu kurum ve kuruluşunun varlığı yönetim karmaşası ortaya çıkarmaktadır. Tezin son bölümünde ise Türkiye’de kırsal kalkınma politikaları ve projelerinin yönetim sorunsalı, anket ve mülakat tekniğine dayalı alan araştırması yoluyla belirlenmeye çalışılmıştır. Bu araştırmada, ülkenin genelini kapsaması bakımından yedi coğrafi bölgeden 60’ı kırsal kalkınma konusunda ilgili kurumlardaki yöneticiler, 73’ü bu alanda çalışmalar yapan akademisyenler, 71’i ilgili kurumlarda çalışan uzman ve 22’si kırsal alanlarda projeler geliştiren faydalanıcılar olmak üzere toplam 226 katılımcının görüşlerine başvurulmaktadır. Betimsel tarama modelinde yapılan bu araştırmada veriler, yarı yapılandırılmış görüşme formları yardımıyla elde edilmiştir. Katılımcılara yöneltilen sorulara verilen cevaplar içerik analizi tekniğiyle temalar halinde ayrıştırılmış, katılım oranları ışığında oluşturulan tablo ve grafikler yardımıyla bulgular betimlenmiş ve yorumlanmıştır. Katılımcılar genelde kırsal kalkınma kavramı ve yönetimine dair kafa karışıklığı içindedirler; cevaplayıcılar kırsal kalkınma çabalarında planlama, iktisadî ve yönetim sorunları olduğunu algılamaktadırlar.

This thesis, consists of four chapters, examines the management problematic of rural development policies and projects in Turkey. In the first chapter, the concept of rural development is perused; Turkish literature on rural development is summarized and reviewed. In the second chapter, the rural policies implemented from the founding years of Turkish Republic to the present day are comprehensively debated. In the same vein, the rural development models and projects supported by international and national institutions are surveyed. In the third chapter, the institutional background of rural development administration of Turkey is revealed with touching upon every main institution, such as relevant central government agencies, ministries, development agencies at various scales, local authorities, civil society organizations and cooperatives. In the period leading up to the closure of the State Planning Organization in 2011, its effects on rural development are also scrutinised. The existence of many public institutions and organizations that provide development-related services to rural areas in Turkey discloses management confusion and organisational duplication issue. In the last part of the dissertation, a field research based on survey and interview data gathering techniques are conducted to catch out the various management problems of rural development policies and projects in Turkey In this field research, from 7 geographical regions, a total of 226 participants, including 60 managers in relevant institutions for rural development, 73 related academicians, 71 experts working in relevant institutions and 22 project beneficiaries are surveyed. In this descriptive screening model research, the data were obtained using semi-structured interview forms. The answers to the questions posed to the participants are divided into themes using the content analysis technique. The findings are described and interpreted using tables and graphs created in the light of participation rates. Participants in the research are generally confused about the concept, real meaning and management of rural development. Respondents perceive that there are planning related, economical and administrative problems in rural development projects and policies.