Havlu kumaşların yapısal özellikleri üzerine bir araştırma

Abstract

Havlu kumaşların üretiminde Türkiye, dünyada ilk sıralarda yer almaktadır. Hammaddeden son kullanıcıya kadar tüm aşamalar Türkiye de gerçekleşmektedir. Dolayısıyla havlu kumaşlar üzerine bilimsel ve teknik çalışmalar artmaktadır. Bu çalışma, havlu kumaşların yapısal özelliklerin irdelenmesi konusunda gerçekleşmiştir. Havlu kumaşlarda yer alan ilmelerin kuvvet altında gösterdiği değişimler teorik ve uygulamalı olarak incelenmiştir. Teorik olarak hav üzerinde uygulanan kuvvetler, hav ipliğinin ilişkide bulunduğu zemin iplikleri olarak adlandırılan atkı ve çözgü iplikleri ilişkilidir. Hav çekme kuvvetini havlunun atkı yönündeki özellikleri büyük oranda etkiler iken çözgü yönündeki hav ipliğine komşu ipliklerde nispeten etkilemektedir. Her iki yöndeki etkilerin bileşkesi hav ipliğine uygulanan çekme kuvvetinin sonucunu belirlendiği tespit edilmiştir. Uygulamalı inceleme de çalışmanın örnekleri, bilinen 3 farklı hav oluşturma yönteminde değişik atkı sıklıklarında supima, mısır penyesi, karde ve Open/End(O.E.) iplikleri ile üretilmiştir. Örneklerde kullanılan ipliklerin sürtünme özelliklerinin tespiti için özel düzenek tasarlanmış, standartlara uygun olarak ölçümleri yapılmıştır. İpliklerin sürtünme katsayıları, ipliklerin elde etme yöntemine göre yüzey düzgünlüğü ile ilişikli olduğu tespit edilmiştir. Standartlara uygun olarak hav çekme kuvveti uygulanmış, hav oluşturma tekniklerine bağlı olarak farklı sıklıklarda değerler elde edilmiş, karşılaştırılmış ve yorumlanmıştır. Sonuç olarak, sürtünme katsayısı yüksek ipliklerde hav çekme kuvveti de artmaktadır, benzer şekilde atkı sıklığın artması 3 atkılı yapılarda hav çekme kuvvetini arttığı, 5 atkılı yapılarda ise nispeten azaldığı görülmüştür. Bu çalışmanın sonuçları ile havlu kumaşların ilme çekme kuvvetlerinin belirlenmesi ürünün tasarım ve üretim öncesi mümkün kılmaktadır.

Turkey ranks first in the world in the production of terry fabrics. All stages from raw material to end user take place in Turkey. Therefore, scientific and technical studies on terry cloth are increasing. This study was carried out to examine the structural properties of terry fabrics. The changes of the loops in the terry cloths under the force were examined theoretically and practically. Theoretically, the forces applied on the pile are related to the weft and warp threads, which are called the ground threads with which the pile thread is related. While the pile pulling force is greatly affected by the properties of the towel in the weft direction, it relatively affects the yarns adjacent to the pile yarn in the warp direction. It has been determined that the resultant of the effects in both directions determines the result of the pulling force applied to the pile yarn. In the applied examination, the samples of the study were produced with supima, corn combed, carded and Open/End (O.E.) yarns at different weft densities in 3 different pile forming methods. A special mechanism was designed to determine the friction properties of the yarns used in the samples, and measurements were made in accordance with the standards. It has been determined that the friction coefficients of the yarns are related to the surface smoothness of the yarns according to the production method. Pile pulling force was applied in accordance with the standards, values were obtained at different frequencies depending on the pile forming techniques, compared and interpreted. As a result, pile pulling force increases in yarns with high friction coefficient, similarly, it has been observed that the increase in weft density increases the pile pulling force in 3-weft structures and decreases relatively in 5-weft structures. The results of this study make it possible to determine the loop tensile forces of terry fabrics before the design and production of the product.