Çalışan kadınlarda iş-aile çatışması ve tükenmişlik üzerine bir araştırma

Abstract

Günümüz koşullarında gittikçe zorlaşan yaşam şartları altında kadınlar, artan iş yükü altında zorlanmakta aynı zamanda geleneksel toplumsal roller sebebiyle iş ve aile yaşamları arasında çatışmalar yaşayabilmektedir. Yaşanan bu zorluklar beraberinde tükenmişlik hissi ortaya çıkarmaktadır. Bu çalışmada 147 çalışan üniversite kadın personelinde, iş-aile ve aile-iş çatışması ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkiler araştırılmıştır. Bu bağlamda, Pamukkale Üniversitesi’nde, akademik ve idari kadroda çalışan kadın personellerin deneyimlediği iş-aile ve aile-iş çatışmasının tükenmişliğin alt boyutlarından duygusal tükenme, duyarsızlaşma ve kişisel başarı hissi ile olan ilişkisi araştırılmıştır. Aynı zamanda, iş-aile, aile-iş çatışması ve tükenmişliğe etki edebilecek sosyodemografik faktörlerden, çalışma süresi, aylık net gelir, eğitim durumu, medeni durum, yaş, sosyal destek alma ve çocuk sayısı grupları arasında, iş-aile çatışması ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkiler, İş-Aile Çatışma Ölçeği ve Maslach Tükenmişlik Ölçeği’nden elde edilen verilerle karşılaştırılmıştır. Bu araştırmada, İş-Aile Çatışma Ölçeği skorları, Maslach Tükenmişlik Ölçeği ve alt boyutlarından duygusal tükenme ve duyarsızlaşma skorlarıyla pozitif yönde anlamlı ölçüde korele olmuştur. Aynı zamanda, evli kadınlar bekâr kadınlara göre, çocuk sahibi olan kadınlar, çocuk sahibi olmayan kadınlara göre anlamlı ölçüde daha fazla aile-iş çatışması yaşamışlardır. Bunlara ek olarak, aylık geliri az olan kadınlar, aylık geliri fazla olan kadınlara göre anlamlı ölçüde daha fazla duygusal tükenme ve duyarsızlaşma yaşamışlardır. Çalışmaya ait tüm bulgular ve gelecek araştırmalara ait öneriler, sonuç bölümünde tartışılmıştır.

Under today's increasingly difficult living conditions, women face difficulties under increasing workload and may also experience conflicts between their work and family lives due to traditional social roles. These difficulties cause a feeling of burnout. In this study, the relationships between work-family and family-work conflict and burnout levels were investigated in 147 female university employees. In this context, the relationship between work-family and family-work conflict, which is experienced by female academic and administrative staff at Pamukkale University, with emotional exhaustion, depersonalization and personal accomplishment, which are sub-dimensions of burnout, has been investigated. At the same time, work-family conflict, family-work conflict, and sociodemographic factors that may affect burnout include working time, monthly net income, education status, marital status, age, social support and number of children groups, were investigated for understanding work-family conflict and burnout levels. Those relationships were compared with data obtained from Work-Family Conflict Scale and Maslach Burnout Scale. Current findings demonstrated that, Work-Family Conflict Scale scores were significantly positively correlated with emotional exhaustion and depersonalization scores from the Maslach Burnout Scale. At the same time, married women had significantly more family-work conflicts compared to single women and women with children had significantly more family-work conflict in comparison to women with no children. In addition, women with low monthly income experienced more emotional exhaustion and depersonalization than women with higher monthly income. All findings of the study and recommendations for future research are discussed in the conclusion section.