Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde kullanılan ders kitaplarının Avrupa dilleri öğretimi ortak çerçevesi açısından incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada Avrupa Konseyi Diller Birimi’nce dil öğretim sürecine bir ölçün getirmek amacıyla ortaya konan Avrupa Dilleri Öğretimi Ortak Çerçeve Metni’ndeki temel dil becerilerine ilişkin yeterlikler incelenmiş, Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde kullanılan A1-A2 ders kitaplarındaki temel dil becerilerine ilişkin etkinliklerin Avrupa Dilleri Öğretimi Ortak Çerçeve Metni’ndeki yeterliklere göre ne durumda olduğu saptanmaya çalışılmıştır. Araştırma kapsamına Gazi Üniversitesi TÖMER Yabancılar İçin Türkçe Öğretimi Seti A1-A2 Ders Kitapları, İstanbul Yabancılar İçin Türkçe Öğretimi Seti A1-A2 Ders Kitapları, Yunus Emre Enstitüsü Türkçe Öğretimi (Yedi İklim) A1-A2 Ders Kitapları, Yeni Hitit Yabancılar İçin Türkçe Öğretimi Seti A1-A2 Ders Kitapları alınmış, söz konusu dil öğretimi kitapları Avrupa Dilleri Öğretimi Ortak Çerçeve Metni’nde geçen dil yeterliklerine göre temel dil becerilerine ilişkin etkinlikler açısından incelenmiştir. Birinci bölümde problem durumu, araştırmanın amacı, önemi ve sınırlılıkları ile araştırmanın sayıltıları ve tanımları aktarılmış, ikinci bölümünde kuramsal çerçeve ve araştırmalar hakkında bilgi verilmiş, üçüncü bölümünde yöntemle ilgili bilgiler sunulmuş, dördüncü bölümündeki bulgu ve yorumlardan sonra, son bölümde ise tartışmalar ve çalışmanın sonuçları yer almıştır. Çalışmanın sonucunda elde edilen verilerin başlıcaları şöyle sıralanabilir: Avrupa Dilleri Öğretimi Ortak Çerçeve Metni’nde görülen iletişimsel dil yeterliğini ön planda tutma ve dilin kullanımına önem verme gibi öncelikli özelliklerin yabancı dil olarak Türkçe öğretimi setlerinin tamamında benimsendiği görülmüştür. Avrupa Dilleri Öğretimi Ortak Çerçeve Metni’nde etkileri görülen İşlevsel/Kavramsal Yaklaşım, dil kullanıcısına görelik ilkesinden hareketle öğrenme sorumluluğunu dil kullanıcısına vermekte, bilginin sahipliğinin dışında bilginin işlevselliği ön plana çıkmakta, öğretmeni bir “eğitim ortamı düzenleyicisi ve rehber” kabul ederek problem durumunu dikkate almaktadır. Söz konusu çerçevenin dil öğretiminde hedef dilin kültürel boyutunu ön plana tutması, araştırma kapsamına alınan örneklem ders kitaplarında da görülmektedir.