Gümrük mevzuatında vergi uyuşmazlıkları ve idari çözüm yolları

Abstract

Gümrük vergileri, gümrük gözetiminde bulunan eşyanın hareketleri üzerinden alınmaktadır. Gümrük vergileri tek başına birden çok vergiyi de bünyesinde barındırmakta olan bir vergi türüdür. Uygarlık tarihinin en eski vergi türlerinden biri olmakla birlikte günümüze dek değişen dış ticaret normlarıyla çok fazla değişime uğramış ve bu değişimler hala devam etmektedir. Ülkemizde bu kanuna dair yapılmış en büyük değişikliklerden birisi de 1999 yılında kendine has içeriğiyle yürürlüğe girmiş olan 4458 Sayılı Gümrük Kanunu'nun kabulüdür. 4458 sayılı Gümrük Kanununun on birinci kısmında gümrük vergilerinde yaşanan uyuşmazlıklara “vergi kaybına neden olan kabahatler” ve “usulsüzlük kabahatleri” olarak iki başlık altında değinilmektedir. Bu kabahatlerin yargı yoluna taşınmadan çözümlenmesi hem gümrük idaresi açısından hem de yükümlü açısından fayda sağlamaktadır. Bu çalışmada Gümrük Kanununun 234 ila 241’inci maddeleri arasında yer alan gümrük kabahatleri, yapılan yeni düzenlemelerle birlikte değerlendirilmektedir. Akabinde yükümlü ve gümrük idaresi arasında yaşanan uyuşmazlıklara karşı idari aşama da gidilebilecek başlıca yollar arasında olan uzlaşma ve itiraz yolları açıklanmaktadır. Sonuç kısmında bu çalışma kapsamında gözlemlenen uyuşmazlıkların azalmasına ve kaynağından çözülmesine imkan sağlayabilecek önerilere yer verilmektedir.

Customs duties are collected over the movements of the goods under customs supervision. Customs taxes are a type of tax that includes more than one tax on its own. Although it is one of the oldest tax types in the history of civilization, it has changed numerous times with the changing foreign trade norms until today and these changes still continue. One of the biggest changes made regarding this law in our country is the adoption of the Customs Law No. 4458, which entered into force in 1999 with its unique content. In the eleventh part of the Customs Law No. 4458, disputes in customs taxes are discussed under two headings as “misdemeanors that cause tax loss” and “misdemeanors of irregularities”. The resolution of these misdemeanors without taking them to court is beneficial for both the customs administration and the obligor. In this study, customs misdemeanors, which are included in articles 234 to 241 of the Customs Law, are evaluated together with the new regulations. Afterwards, the means of reconciliation and objection, which are among the main ways to go at the administrative stage, against the disputes between the obligor and the customs administration are explained. In the conclusion part, suggestions that can enable the reduction of the observed conflicts within the scope of this study and their resolution from the source are given.