Meme kanseri ilişkili üst ekstremite lenfödemde aerobik egzersiz kapasitesi, vücut kompozisyonu, abdominal yağlanma, üst ekstremite dizabilitesi, yaşam kalitesi düzeyleri ve lenfödem şiddeti ilişkisinin değerlendirilmesi

Abstract

Bu kesitsel araştırmanın amacı; tek taraflı meme kanseri cerrahisi ve aksiller lenf nodu diseksiyonu geçiren hastaların vücut kütle indeksi (VKİ), vücut kompozisyonu, abdominal yağlanma ve aerobik egzersiz kapasitesi düzeyleriyle lenfödem şiddeti, üst ekstremite dizabilitesi ve MKİL olan hastalarda yaşam kalitesi ile ilişkisinin değerlendirilmesidir. Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Dalı Onkolojik Rehabilitasyon Polikliniği’ne müracaat eden tek taraflı meme kanseri cerrahisi ve aksiller diseksiyon geçiren 131 kadın meme kanseri ilişkili lenfödem açısından değerlendirildi. Başvuru sırasıyla 35 meme kanseri ilişkili lenfödem (MKİL) olan ve 35 MKİL olmayan toplam 70 hasta çalışmaya alındı. Çalışmaya katılan tüm hastaların lenfödem açısından ölçümleri iki kol arasındaki hacim farkı, maksimum çevresel ölçüm farkı ve lenfödem evrelemesi ile yapıldı. Tüm hastalarda VKİ, vücut kompozisyon analizi, abdominal yağ ölçümü, kardiyopulmoner egzersiz testi ölçümleri yapıldı. Üst ekstremite dizabilite düzeyleri “Kol, Omuz ve El Sorunları Anketi (KOESA)” ile ve MKİL olan hastalarda yaşam kalitesi düzeyleri “Lenfödem Yaşam Kalite Ölçeği - Kol (LYKÖ-Kol)” ile değerlendirildi. Çalışmamızda tek taraflı meme kanseri ve aksiller lenf nodu diseksiyonu geçiren hastalarda üst ekstremite hacim farkıyla; VKİ, tüm vücut yağ kütlesi ve yağ oranı pozitif yönde ilişki gösterirken, tüm vücut kas oranı ve tüm vücut yağsız kütle oranı ise negatif yönde ilişkili bulunmuştur. Üst ekstremite dizabilitesiyle, hacim farkı, maksimum çevre farkı, VKİ, viseral yağ düzeyi, tüm vücut yağ kütlesi ve yağ oranı pozitif yönde ilişkiliyken, tüm vücut yağsız kütle oranı ve kas oranı ise negatif yönde ilişkili saptanmıştır. MKİL olan hastalarda lenfödem evresi artışı ile LYKÖ- Kol fonksiyonellik ve görünüş alt ölçeklerinde daha düşük yaşam kalitesi ilişkisi saptanırken, viseral yağ miktarı artışıyla LYKÖ-Kol genel yaşam kalitesi ölçeğinde daha düşük yaşam kalitesi saptandı. Ayrıca MKİL olanlarda kolda geçirilmiş enfeksiyon öyküsü ve üst ekstremite dizabilitesi MKİL olmayanlara göre daha yüksek saptandı.

The aim of this study is to investigate body mass index (BMI), body composition, abdominal fat and aerobic exercise capacity levels and to evaluate the relationship with lymphedema severity, upper limb disability in patients who had unilateral breast cancer surgery and axillary lymph node dissection; quality of life in patients with breast cancer related lymphedema (BCRL). 131 women who underwent unilateral breast cancer surgery and axillary dissection, who applied to the Department of Physical Medicine and Rehabilitation were evaluated for BCRL. A total of 70 women among the patients who accepted to participate, 35 with BCRL and 35 without respectively, were included in this study. Measurements of lymphedema of the upper extremity was performed by measuring volume difference and maximal circumferential difference between the two arms and evaluating lymphedema stages. BMI, body composition, visceral and abdominal fat levels and cardiopulmonary capacity were evaluated. “The Disabilities of the Arm, Shoulder and Hand (DASH)” questionnaire and “Lymphedema Quality of Life Questionnaire-Arm (LYMQOL-Arm)” were used to assess upper limb disability and quality of life respectively. In our study, upper extremity volume difference was found positively correlated with BMI, whole body fat mass and fat percentage; and negatively correlated with whole body muscle and lean mass percentages in patients who had unilateral breast cancer and axillary lymph node dissection. Upper extremity disability scores was found positively correlated with volume and maximum circumferential difference between the two arms, BMI, visceral fat mass, whole body fat mass and fat percentage; and negatively correlated with whole body muscle and lean mass percentages. In patients with BCRL, an association between increased lymphedema stage and lower quality of life in the LYMQOL-Arm functionality and appearance subscales was found. The LYMQOL-Arm general quality of life scores was negatively correlated with visceral fat mass. In addition, the history of arm infection and upper extremity disability in the affected arm were higher in patients with lymphedema compared to those without.