Türkiye’de sosyal sermaye ve ekonomik büyüme ilişkisinin ARDL yöntemi ile analizi

Abstract

Ekonomik büyüme modelleri genellikle fiziki ve beşeri sermayeyi dikkate almakta, büyümeye yönelik yatırımlar da bu sermaye stoklarının artırılması şeklinde gerçekleşmektedir. Ancak benzer fiziki ve beşeri sermaye düzeyine sahip toplumların farklı gelişmişlik düzeylerine sahip olması sosyal sermaye kavramının önemini ortaya çıkarmıştır. Sosyal sermaye, toplumların ekonomik faaliyetlerini dolayısıyla ekonomik büyümelerini etkilemektedir. Bu çalışmada, Türkiye’de 1988-2019 yılları arasında sosyal, beşeri ve fiziki sermayenin yapısı ve düzeyi araştırılarak bu sermaye türlerinin ekonomik büyüme üzerindeki etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda öncelikle sosyal sermaye ve beşeri sermaye düzeylerinin belirlenmesi amacıyla Temel Bileşenler Analizi (PCA) yöntemiyle sosyal ve beşeri sermaye endeksleri oluşturulmuştur. Fiziki sermayenin göstergesi olarak da sabit sermaye yatırımları dikkate alınmıştır. Sosyal sermaye, beşeri sermaye ve fiziki sermaye ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkilerinin tahmin edilmesinde ARDL Eşbütünleşme Analizi yöntemi kullanılmıştır. Ekonometrik analizden elde edilen bulgular, Türkiye’de fiziki ve beşeri sermayenin ekonomik büyüme üzerindeki etkisinin anlamlı ve pozitif olduğunu, sosyal sermayenin etkisinin ise anlamlı ve negatif olduğunu göstermektedir. Beşeri ve fiziki sermayenin ekonomik büyüme üzerindeki pozitif etkisi beklenen bir sonuçtur. Sosyal sermayenin büyüme üzerindeki negatif etkisinin ise Türkiye’deki bağlayıcı sosyal sermayenin baskınlığından kaynaklandığı söylenebilir. Bağlayıcı sosyal sermayeyi değiştirmeye yönelik tedbirler ve politikalar, ekonomik büyüme üzerinde olumlu etkiler ortaya çıkarabilecektir.

Growth models focus on human and physical capital, they predict an increase in these capital stocks for growth. However, the differences between development levels of communities with the same physical and human capital level revealed the importance of the ssocial capital. Social capital affects the growth levels of communities, by influencing their economic activity. This thesis was aimed, the structures and levels of social, human, and physical capital and the effects of these on economic growth in Turkey between the years 1988-2019. In this context, firstly, social capital and human capital indexes were generated by using PCA. Fixed capital investments were used as an indicator of physical capital. The relationships between capitals and economic growth were estimated by ARDL method. The results of the econometric analysis show that physical and human capital have a positive effect on economic growth, although social capital has a significant but negative effect on economic growth. The positive effect of human and physical capital on economic growth is an expected result, on the other hand, in Turkey, the negative effect of social capital is base on the dominance of bonding social capital. Precaution and policies to change the bonding social capital may have positive effects on economic growth.