Ergenlerde okul tükenmişliği ve akademik başarı: Akademik dayanıklılığın düzenleyici rolü

Abstract

Bu çalışmanın amacı lise öğrencilerinde okul tükenmişliği ile akademik başarı arasındaki ilişkide akademik dayanıklılığın düzenleyici rolünü incelemektir. Araştırma ilişkisel tarama modelindedir ve betimsel niteliktedir. Araştırma grubu Denizli il merkezindeki Anadolu liselerinde okuyan 594 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırma verileri Akademik Dayanıklılık Ölçeği ve Okul Tükenmişlik Ölçeği aracılığıyla toplanmıştır. Araştırma verilerinin çözümlenmesinde SPSS 22 paket programından yararlanılmış ve bağımsız örneklemler için t testi, tek faktörlü varyans analizi (ANOVA) ve Baron ve Kenny’nin basamaklarına dayalı hiyerarşik regresyon analizi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre akademik başarı cinsiyete, gelir düzeyine ve sınıf düzeyine göre anlamlı düzeyde farklılaşmıştır. Okul tükenmişliği sınıf düzeyine göre anlamlı düzeyde farklılaşırken cinsiyete ve gelir düzeyine göre farklılaşmamıştır. Akademik dayanıklılık cinsiyete göre anlamlı düzeyde farklılaşırken gelir düzeyine ve sınıf düzeyine göre anlamlı düzeyde farklılaşmamıştır. Bir diğer sonuca göre, okul tükenmişliği ve akademik başarı arasındaki ilişkide akademik dayanıklılığın düzenleyici bir rolü gözlemlenmiştir. Bulgular ilgili alanyazın ışığında tartışılmış, araştırmacılara ve uygulayıcılara önerilerde bulunulmuştur.

The purpose of this study examines the mediating role of academic resilience in the relationship between school burnout and academic achievement in high school students. Relational screening model was used in the research. A total of 594 students studying in high schools in center of Denizli participated to the study. The research data were collected via Academic Resilience Scale and School Burnout Inventory. The data was analyzed by using SPSS 20.0 package program and the methods of descriptive statistics analysis, t test for independent samples, one way variance analysis (ANOVA), hierarchical regression analysis based on Baron and Kenny’s steps. According to the results, that academic achievement differed significantly according to gender, income level and grade; school burnout differed significantly according to gender and income level, but did not differed significantly by grade level; academic resilience differed significantly according to gender, but did not differed according to income level and grade level. According to another result, academic resilience has a moderator role in the relationship between school burnout and academic achievement. The findings were discussed in the light of the literature, suggestions were made to the practitioners and researchers.