Sınıf öğretmenlerinin çevre sorunlarına ilişkin tutumlarının ve çevresel duyarlılıklarının incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada, Denizli ili Merkezefendi ve Pamukkale ilçelerinde resmi okullarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin çevre sorunlarına ilişkin tutumlarının ve çevresel duyarlılıklarının tespit edilmedi ve bunun farklı kişisel değişkenlerle ilişkisi araştırılmıştır. Araştırmada “tarama modeli” kullanılmıştır. Araştırma 2021–2022 eğitim-öğretim yılı Denizli ili Merkezefendi ve Pamukkale ilçelerinde resmi okullarda görev yapan sınıf öğretmenleri “Seçkisiz örnekleme” yöntemiyle seçilen ölçek sorularının tamamına cevap veren 323 öğretmenden elde edilen verilerden elde edilmiştir. Araştırmada kullanılan veri toplama aracı; “Kişisel Bilgiler” ve “Çevre Sorunlarına Yönelik Tutum Ölçeği (ÇSYTÖ)” olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır. Öğretmenlerin çevre sorunlarına ilişkin tutumları ve çevresel duyarlılıklarıyla ilgili en yüksek katılımların “Günümüzde karşı karşıya kaldığımız çevre sorunlarını çok önemli buluyorum” ve “Hava kirliliğinin ne denli büyük çevre felaketlerine yol açtığının farkındayım” maddeleri iken en düşük katılımın ise “Ne pahasına olursa olsun turizm faaliyetlerinin artmasını ve turizmin gelişmesini gerekliliğine inanıyorum” maddesine olmuştur. Sınıf öğretmenlerinin çevre sorunlarına ilişkin tutumları ve çevresel duyarlılıkları alt boyutlarına ilişkin en yüksek seviyenin tepkide bulunma boyutuna ait olduğu görülürken bütün boyutların olumlu seviyelerinde olduğu ve sırasıyla değer verme, örgütleme, kişilik haline getirme şeklinde izlediği tespit edilmiştir. Sınıf öğretmenlerinin çevre sorunlarına ilişkin tutumları ve çevresel duyarlılıkları alt boyutlarına yönelik algılarının medeni duruma göre farklılık göstermediği, cinsiyete göre alma ve değer verme boyutlarında farklılık göstermediği ancak tepkide bulunma, örgütleme, kişilik haline getirme boyutlarıyla genel ortalamanın cinsiyete göre farklılık gösterdiği ve farkın kadınlar lehine yüksek olduğu görülmüştür. Yaşa göre örgütleme, kişilik haline getirme ve genel ortalamada yaşları 23-35 yaş arasındakiler aleyhine düşük olduğu görülmüştür. Kıdeme göre alma boyutunda ve genel ortalamada farklılık olduğu ve farkın kıdemleri yüksek olanlar lehine olduğu tespit edilmiştir. Eğitim Düzeyine göre öğretmenlerin çevre sorunlarına ilişkin tutumları ve çevresel duyarlılıklarının alma boyutunda lisansüstü mezunları lehine yüksek olduğu görülürken diğer boyutlar ve genel olarak eğitim seviyelerine göre farklılık görülememiştir. Çalıştığı İlçeye göre öğretmenlerin çevre sorunlarına ilişkin tutumları ve çevresel duyarlılıklarının alma boyutunda Merkezefendi ilçesinde görev yapan öğretmenler lehine yüksek olduğu görülürken diğer boyutlar ve genel olarak farklılık görülememiştir. Çevre eğitimi veya farkındalığıyla ilgili eğitim alma durumuna göre öğretmenlerin çevre sorunlarına ilişkin tutumları ve çevresel duyarlılıklarının alma, tepkide bulunma boyutlarıyla genel olarak çevre eğitimi veya farkındalığıyla ilgili eğitim alan öğretmenler lehine yüksek olduğu görülürken diğer boyutlarda ise farklılık görülememiştir.