Okul yöneticilerinin tükenmişlik düzeylerini etkileyen faktörlere ilişkin görüşleri

Abstract

Okul yöneticilerinin tükenmişlik düzeylerini etkileyen faktörlere ilişkin görüşlerinin araştırıldığı bu çalışmada Denizli ili Pamukkale ilçesinde çalışan okul yöneticilerinin görüşleri araştırılmıştır. Araştırma nitel ve tarama modelinde yapılmıştır. Veriler küme örnekleme yöntemiyle seçilmiş 46 okul yöneticisinden toplanmıştır.Okul yöneticilerinin tükenmişliklerini etkileyen öğrenci kaynaklı nedenlerle ilgili en yoğun biçimde ifade edilen sebep öğrencilerin ilgisizliğidir. Bunu sırasıyla disiplin sorunları ve düşük akademik başarı sorunları izlemiştir. Okul yöneticilerinin tükenmişliklerini etkileyen öğretmen kaynaklı nedenlerin başında ilgisiz ve sorumsuz olmaları en yoğun biçimde ifade edilmiştir. Bunu iletişim problemleri ile art niyet ve suiistimallerin olduğu şeklinde görüş bildirenler izlemiştir. Öğretmen davranışlarının ilgisiz ve sorumsuz olduğu yönündeki yönetici algılarını eğitim örgütleri için sorgulanması ve üzerinde durulması gereken bir durumdur. Veli kaynaklı nedenlerle ilgili okul yöneticilerinin yarıya yakın kısmının ilgisiz ve sorumsuz davranışlar gösterildiği yönünde görüşler ileri sürmüşlerdir. Bununla birlikte şikâyet ve muhalif tutumlar ile iletişim sorunları yaşandığı ileri sürülmüştür. Okul yöneticilerinin tükenmişliklerini etkileyen üst yönetim kaynaklı nedenlerin başında yetki-sorumluluk uyumsuzluğu gelirken taraflı tutum ve davranışlar, gereksiz bürokratik işlemler, ilgisizlik ve adaletsizlik liyakatsizlik konuları ifade edilmiştir.Okul yöneticilerinin tükenmişliklerini etkileyen müfredat kaynaklı nedenlerle ilgili en fazla zikredilen konu güncel ihtiyaçlara cevap verememesidir. Bunu sırasıyla yoğun olması ve yetişmemesi, çok sık değişikliklerin yapılması ve milli değerlerle uyuşmaması şeklinde görüş bildirmişlerdir. Okul yöneticilerinin tükenmişliklerini etkileyen mevzuat kaynaklı nedenlerden ise en yoğun biçimde karmaşık ve yoruma açık olması konusu ifade edilmiştir. Buna ilaveten günün ihtiyaçlarını karşılayamaması, gereksiz iş yükü ve prosedürler çok sık değişiklikler yapılmasından kaynaklı sorunlar yaşandığı ifade edilmiştir.Okul yöneticilerinin tükenmişliklerini etkileyen fiziki ve donatım kaynaklı nedenlerle ilgili yöneticilerin yarısından fazlasının alt yapı eksikliğini belirtmiştir. İlaveten ödenek yetersizliği ve malzeme eksikliğinin de olması eğitim öğretim faaliyetlerinde en temel yapı ve malzemelerin yetersizliğini göstermiştir. Okul yöneticilerinin tükenmişliklerini etkileyen sosyo-kültürel ve ekonomi kaynaklı nedenlerle ilgili en yoğun biçimde ifade edilen nedenin yöneticiliğin maddi açıdan cazip olmamasıdır. Bunun yanında sırasıyla bütçe yetersizliği, bağış desteğinin yetersizliği ve iş yükü kaynaklı ilgilenememe de okul yöneticilerinin tükenmişlik düzeylerini arttırmaktadır.