Türkiye’de seçilmiş kamu harcamaları ile makroekonomik değişkenler arasındaki ilişki: Yapısal eşitlik modeli

Abstract

Piyasa başarısızlıkları, kamu kesiminin ekonomi politikaları üzerinde mevcudiyetini tahsis, bölüşüm ve istikrar amaçları için haklı ve zorunlu kılmış olsa da kamu harcama politikaları bu amaçlardan sapmalar meydana getirmektedir. Sapmaların sebeplerinden biri diğer değişkenlerin sabit olduğu varsayımıdır. Ekonomi politikalarında genelgeçer kuralların uygulanması aynı sonuçların elde edileceği anlamına gelmemektir. Dahası yapılan analizlerde kullanılan makroekonomik değişkenler birbirlerini etkilemektedir. Kamu harcamalarının optimizasyonunda bu değişkenlerin diğerlerine ve karşılıklı olarak birbirlerine olan etkileşiminin göz ardı edilmesi, ekonomi politikalarında tahmin edilemeyen sonuçların ortaya çıkmasına neden olabilmektedir.Çalışma temelde kamu harcamalarının optimize edilmesinde yaşanan bu sorununun çözümüne odaklanarak literatürdeki eksikliği gidermeyi amaçlamıştır. Bu amaca istinaden çalışmada seçilmiş bir takım kamu harcamaları ile ekonomik büyüme, enflasyon, işsizlik, cari açık, gelir dağılımı ve dış borç stoku değişkenleri arasındaki teorik ilişki aktarıldıktan sonra wavelet cohorence analizi ve yapısal eşitlik modellemesine yer verilmiştir. Wavelet cohorence analizi yapısal eşitlik modelinin temel varsayımı olan değişkenler arasındaki ilişkinin ispatı için yapılmıştır. Wavelet cohorence analizinde toplam kamu harcamalarının makroekonomik değişkenlerle ilişkisi incelenirken, yapısal eşitlik modellemesinde fonksiyonel kamu harcama bileşenlerinin makroekonomik değişkenlerle ilişkisi analiz edilmiştir.Karmaşık denklemlere izin veren bu yöntem ile ekonomi biliminin varsayımı olan diğer değişkenler sabittir kuralı ihlal edilerek fonksiyonel kamu harcamalarının makroekonomik değişkenlere etki katsayıları tespit edilmiştir. Dahası makroekonomik değişkenlerin birbirleri ile etkileşimi de tespit edilerek fonksiyonel kamu harcamalarının ve toplam kamu harcamalarının hedeflenen makroekonomik değişkene net etkisi hesaplanabilir hale gelmiş ve elde edilen bulgular derlenerek Türkiye açısından net etki katsayıları çalışmada sunulmuştur.

Although market failures have made the presence of the public sector on economic policies justified and necessary for the purposes of allocation, distribution and stability, public expenditure policies create deviations from these goals. One of the reasons for the deviations is the assumption that other variables are constant. The application of general rules in economic policies does not mean that the same results will be obtained. Moreover, the macroeconomic variables used in the analyzes affect each other. Ignoring the interaction of these variables with other variables and each other in the optimization of public expenditures may cause unpredictable results in economic policies.The study basically aimed to eliminate the deficiency in the literature by focusing on the solution of this problem experienced in optimizing public expenditures. For this purpose, after the theoretical relationship between a selected set of public expenditures and economic growth, inflation, unemployment, current account deficit, income distribution and external debt stock variables, wavelet cohorence analysis and structural equation modeling are included.Wavelet cohorence analysis was performed to prove the relationship between variables, which is the basic assumption of the structural equation model. While the relationship between total public expenditures and macroeconomic variables was analyzed in the wavelet cohorence analysis, the relationship between the functional public expenditure components and macroeconomic variables was analyzed in the structural equation modeling.With this method, which allows complex equations, the effect coefficients of functional public expenditures on macroeconomic variables are determined by violating the rule that other variables are constant, which is the assumption of economics. Moreover, the interaction of macroeconomic variables with each other was determined, and the net effect of functional public expenditures and total public expenditures on the targeted macroeconomic variable could be calculated. The obtained findings were compiled and the net effect coefficients for Turkey were presented in the study.