3-6 yaş çocuklarının dış mekânda oyun fırsatlarının ebeveyn görüşlerine göre incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada, Denizli ili merkez ilçelerinde resmi anaokullarında çocuğu öğrenim gören ebeveynlerin dış mekan oyun fırsatlarına ilişkin görüşleri araştırılmıştır. Araştırmada “tarama modeli” kullanılmıştır. Araştırma 2021–2022 eğitim-öğretim yılında çocuğu resmi anaokullarında öğrenim gören ebeveynlerden “Seçkisiz örnekleme” yöntemiyle seçilen, anket sorularının tamamına cevap veren 209 katılımcıdan toplanan verilerden elde edilmiştir. Araştırmanın verileri “Kişisel Bilgi Formu” ve “Okul Öncesi Dönem Çocuklarının Dış Mekânda Oyun Fırsatlarına İlişkin Ebeveyn Görüşleri Anketi” ve “Açık Uçlu Soru Formu” olmak üzere üç veri toplama aracı ile elde edilmiştir. Araştırmanın verileri temel istatistik yöntemleri ve betimsel analiz tekniği kullanılarak analiz edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, çocukların oyun oynadıkları ortam açısından en fazla tercihin “Mahalledeki çocuk parkı” olduğu görülmüştür. Ebeveynlerin dış mekân olarak çocuklarının mahalledeki sokak araları ve okul saatleri dışında okul bahçelerini hiç kullanmadıkları görülürken diğer mekânlar evin/apartmanın bahçesi, evin/apartmanın önündeki sokak, çocuk oyun parkı ve mesirelik alanların ise “Ara sıra” tercih edildiği tespit edilmiştir. Ebeveynlerin çocuklarının dış mekânda oyun fırsatlarıyla ilgili oyun sıklığıyla ilgili en fazla fırsatın günde bir ve sadece hafta sonları şeklinde tanındığı görülmüştür. Dışarda oyun sıklığının hava şartlarına göre ebeveynlerin büyük oranda belirledikleri ve ebeveynlerin çocukların dışarda geçirdikleri vakti genellikle 1-2 saat olarak belirttikleri görülmüştür. Ayrıca ebeveynlerin çocuk dışarda oynarken büyük oranda yetişkinlerin eşlik ettiklerini belirttikleri görülmüştür. Çocukların dış mekânda oynadıkları oyun türleriyle ilgili en yoğun biçimde hareketli oyunlar oynandığı belirtilmiştir. Bununla birlikte oyun parkındaki oyuncaklarla oyun ve en az oranda da sakin oyunların tercih edildiği belirtilmiştir. Okul öncesi dönemde çocuğu olan ebeveynlerin çocuklarının dış mekânda oyun fırsatlarına yönelik görüşlerinin cinsiyet, yaş ve çocuk sayılarına göre farklılık göstermediği ancak öğrenim durumu ve mesleklerine göre ise farklılık göstermiştir. Ebeveynlerin çocuklarının dış mekânda oyun fırsatlarına yönelik görüşlerinin eğitim seviyelerine göre mahalledeki çocuk parkı, çocuk oyun parkı, mesirelik alan ve genel olarak farklılık olduğu ve farkın üniversite mezunu olan ebeveynler lehine yüksek olduğu saptanmıştır. Meslek olarak çocuk oyun parkını tercih konusunda ebeveynlerden ev hanımları ile kamuda eğitim çalışanları arasında farklılık olduğu ve kamuda eğitim çalışanlarının daha yüksek ortalamalara sahip oldukları saptanmıştır. Ebeveynlerin çocukların dış mekanda oyun oynamalarıyla ilgili en fazla kaygı yaşamalarına neden olan konunun “düşme, kaza, yaralanma ve başına kötü bir şey gelme durumu” olduğu ve bunu “güvenlik sorunları”, “trafik tehlikesi”, “yabancılara güvensizlik”, “virüs tehlikesi ve hijyen eksikliği” ile “olumsuz tutum ve davranışlar edinme” izlediği tespit edilmiştir. Ebeveynlerin çocuklarının dış mekânda oyun fırsatlarına yönelik önerilerine bakıldığında en yüksek oranın “çocukların gelişimlerini destekleyecek etkinlikler yapılması” önerisidir ve bunu “güvenli ve sağlıklı ortamlar oluşturulmalı” ve “rahat oynayabilecekleri oyun alanları arttırılmalı” ifadeleri izlemiştir.