Stres üriner inkontinanslı hastalarda perianal ve intravajinal biofeedback yardımlı pelvik taban kas egzersizlerinin etkinliğinin karşılaştırılması

Abstract

Çalışmamızda stres üriner inkontinansı (SÜİ) olan kadın hastalarda intravajinal basınç biofeedback veya perianal (elektromyografi) EMG biofeedback yardımlı pelvik taban kas (PTK) egzersizlerini içeren PTK egzersiz programlarının inkontinans şiddeti, PTK gücü, sosyal aktivite düzeyi, yaşam kalitesi, cinsel fonksiyon, tedavi başarısı ve memnuniyet düzeyine etkisini belirlemek amaçlandı. Ayrıca iki farklı biofeedback yöntemi arasında uygulamadan rahatsızlık düzeyi açısından fark olup olmadığı belirlendi. Ürodinamik olarak SÜİ tanısı konmuş 51 hasta, randomize bir şekilde her grupta 17’şer hasta olacak şekilde 3 gruba ayrıldı. İlk grup yalnızca PTK ev egzersiz programı, ikinci grup PTK ev egzersiz programına ek olarak hastanede gözetimli olarak intravajinal basınç biofeedback yardımlı PTK egzersiz programı, üçüncü grup ise PTK ev egzersiz programına ek hastanede gözetimli perianal EMG biofeedback yardımlı PTK egzersiz programı uyguladı. Ev egzersiz programında PTK egzersizleri günde 30, 60, 90 kontraksiyon olacak şekilde zamanla artan yoğunlukta, hastanede gözetimli biofeedback grupları ise ev egzersiz programına ek olarak günde 20 dakika, haftada 3 gün, 8 hafta, toplam 24 seans biofeedback tedavisi olacak şekilde tedavi aldı. Tedavinin başlangıcında, 4. hafta ve 8. hafta değerlendirmelerinde inkontinans şiddeti (1 saatlik ped testi), PTK gücü (perineometre), sosyal aktivite düzeyi, Incontinence Impact Questionnare (IIQ7), Index of Female Sexual Function (IFSF), tedaviden memnuniyet düzeyi, kür ve iyileşme oranı ve uygulamadan rahatsızlık düzeyi değerlendirildi. Sonuç olarak her üç grupta da başlangıç değerlerine göre tedavinin 4. ve 8. hafta değerlendirmelerinde inkontinans şiddeti, PTK gücü, sosyal aktivite düzeyi, yaşam kalitesi ve cinsel fonksiyon değerlendirmelerinde istatistiksel anlamlı iyileşme olduğu gözlemlendi. Ayrıca her iki biofeedback grubunda, inkontinans şiddeti, PTK gücü ve sosyal XI aktivite düzeyi açısından sadece PTK ev egzersizi alan kontrol grubuna göre tedavinin 8. haftasında istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha fazla iyileşme kaydedildiği tespit edildi (p<0,05). Buna karşın üç grup arasında yaşam kalitesi ve cinsel fonksiyonlar açısından istatistiksel anlamlı farklılık saptanmadı. Tedaviden memnuniyet düzeyinde üç grup arasında tedavinin 8. haftasında biofeedback grupları lehine istatistiksel olarak anlamlı yükseklik tespit edildi (p<0,05). Kür ve iyileşme açısından tedavinin 4. haftasında ve tedavinin 8. haftasında ev egzersiz grubuna göre her iki biofeedback grubunda istatistiksel olarak daha fazla kür ve iyileşme oranları saptandı. Ancak iki farklı biofeedback grubu arasında istatistiksel anlamlı farklılık bulanamadı. Her iki biofeeedback grubunda uygulamadan rahatsızlık düzeyinin tedavinin 4. haftasında intravajinal basınç biofeedback grubunda istatistiksel olarak daha yüksek olduğu ancak tedavinin 8. haftasında her iki biofeedback uygulama metodu arasında rahatsızlık düzeyi açısından fark olmadığı gözlemlendi. Sonuç olarak SÜİ’li kadın hastaların tedavisinde hem intravajinal basınç biofeedback hem de perianal emg biofeedback uygulamalarının hastanın tercihi de göz önünde bulundurularak tolere edilebilir ve etkin tedavi yöntemleri olarak kullanılabileceği kanaatindeyiz. In our study, it was aimed to determine the efficacy of pelvic floor muscle (PFM) exercise programmes containing intravaginal pressure biofeedback or perineal electromyographic (EMG) biofeedback assisted PFM exercise, on the severity of incontinence, PFM strength, social activity index, quality of life, sexual function, treatment success rate and satisfaction levels in women with stress urinary incontinence (SUI). Also it was assessed whether there was difference in the level of discomfort between two different biofeedback application methods. Fifty one patients with SUI diagnosed according to findings of urodynamic evaluation were randomly divided into 3 groups, including 17 patients in each group. The first group received PFM home exercise program alone, the second group received PFM home exercise program added to hospital supervised intravaginal pressure biofeedback-assisted PFM exercise program and the third group received PFM home exercise programme added to hospital supervised perianal EMG biofeedback-assisted PFM exercise program. Home exercise program consisted of 30, 60, 90 PFM contractions daily with progressively increasing intensity and the hospital supervised biofeedback groups received biofeedback therapy 20 minutes a day, 3 days a week, 8 weeks, for a total number of 24 sessions in addition to their home exercise program. For evaluation of patients before treatmentat the 4th and 8th weeks of treatment, severity of incontinence (1-hour pad test), PFM strength (perineometer), social activity index, Incontinence Impact Questionnare (IIQ7), Index of Female Sexual Function (IFSF), treatment satisfaction, cure and improvement rate and the level of discomfort of application were assessed. As a result, statistically significant improvement was recorded in severity of incontinence, XIII PFM strength, social activity index, quality of life and sexual function at the 4th weeks and 8th weeks of treatment compared to baseline values in all groups. Also there were statistically significant improvements in the severity of incontinence, PFM stength and social activity levels in biofeedback groups than PFM home exercise- control group at the 8th week of the treatment (p<0,05). However, there were no statistically significant differences in terms of quality of life and sexual functions among three groups. There were significant improvement in satisfaction levels at the 8th weeks of treatment in favor of biofeedback groups among the three groups (p <0.05). Statistically higher cure and improvement levels were determined at the 4th weeks and 8th weeks of treatment in both biofeedback groups compared to home exercise group. However, no statistically significant difference was found for this parameter in biofeedback groups when compared with each other. The level of discomfort of application was statistically significantly higher in intravaginal pressure biofeedback group compared to perianal EMG biofeedback group at 4th week, but at the 8th week of treatment, there was no significant difference between two different biofeedback application methods. As a result, we conclude that both intravaginal pressure biofeedback and perianal EMG biofeedback applications can be used as tolerable and effective treatment methodsconsidering patient’s choice for the treatment of female patients with SUI.