Denizli il merkezinde tıbbi temsilcilerin hekimlerle olan ilişkilerindeki etik sorunlar

Abstract

Bu çalışma Denizli il merkezinde hekimlere ilaç tanıtımında bulunan tıbbi temsilcilerin ilaç tanıtımı sürecinde yaşanan etik sorunları belirlemek amacıyla, 1999 yılı Ocak-Mart aylan içerisinde düzenlenmiştir. Çalışmaya gönüllülük esasıyla 73 tıbbi temsilci katılmıştır. Veriler kapalı ve açık uçlu sorulardan oluşan anket formunun katılımcılar tarafından doldurulmasıyla toplanmıştır. Çalışmaya katılan tıbbi temsilcilerin %87.7'si erkek, yaş ortalaması 29.7 ± 5.1, bu meslekte çalışma süreleri 5.3 ± 4.4 yıl olarak saptanmıştır. Tıbbi temsilcilerin bir bölümünün pratisyen hekim ve araştırma görevlilerine yönelik çalışmadığı ve en sık ziyaretin de haftada 47.5 ± 22.9 ile pratisyen hekimlere yapıldığı anlaşılmıştır. Tıbbi temsilcilerin %67.1'i "hekimlere çalışmaları" sırasında etik sorunların bulunduğunu, %27.4'ü kısmen olduğunu belirtmiş ve sadece %4.5'i etik sorun olmadığını belirtmişlerdir. Etik sorunların en sık karşılaşıldığı grup olarak pratisyen hekimler (%42.0) belirtilmiştir. Tıbbi temsilcilerin %44.9'u etik sorunları "fazla-çok fazla" olarak belirtmişlerdir. Tıbbi temsilciler etik sorunların kaynağını en sık hekimler ve mesleğin yapısı olarak belirtmişlerdir. En sık belirtilen etik sorun paramedikal istemler ve yaklaşımlardır. Bunu; çıkar karşılığı reçete yazma, bilimsellikten uzaklaşma, tıbbi temsilcilik mesleğini algılamadaki sorunlar, her konuda sponsorluk istemleri ve promosyonlar izlemektedir. Tıbbi temsilcilerin %37'si tıbbi ürün dışında promosyon dağıtımını benimsemediklerini belirtmiştir. Tıbbi temsilcilerin %53.4'ü ilaç firmalarının dergi aboneliği, bilimsel toplantı katılım payı gibi konularda finansörlük yapmalarını olanakların kısıtlılığı nedeniyle kabul edilebilir olarak değerlendirmektedir. Bu çalışma, tıbbi temsilcilerin hekimlere olan çalışmalarında etik sorunların fazla olduğunu ve bu konuda düzenlemeler yapılması gerekliliğini ortaya koymaktadır.