Orantısal Akıl Yürütme Becerisi Testi ve Teste Yönelik Dereceli Puanlama Anahtarı Geliştirilmesi

Abstract

Problem Durumu: Oran-orantı konusu önemli bir akıl yürütme becerisi içermesi ve birçok matematiksel kavramın anlaşılması için gerekli olması nedeniyle, ilköğretim ve orta öğretim matematiğinde yeri oldukça önemli bir yere sahiptir. Araştırmanın Amacı/Araştırma Soruları: Bu çalışmada yerli ve yabancı kaynaklar- dan yararlanılarak orantısal akıl yürütme becerisini ölçmeye yönelik bir ölçme aracı ve bu ölçme aracını değerlendirmeye yönelik dereceli puanlama anahtar- ları geliştirmek amaçlanmıştır. Araştırmanın Yöntemi: Geliştirilen ölçme aracı yedisi “verilmeyen değeri bulma“, üçü “niceliksel karşılaştırma”, dördü “niteliksel karşılaştırma” ve biri “ters orantı” türünde olmak üzere 15 maddeden oluşmaktadır. Maddeler dört uzman tarafından amaca uygunluk ve maddelerin belirlenen soru türünde olup olmadığının doğruluğu açısından değerlendirmiştir. Bu araca verilen yanıtların değerlendirilmesinde kullanılmak üzere, verilmeyen değeri bulma ve ters oran- tı sorularına; niceliksel karşılaştırma sorularına ve niteliksel karşılaştırma soru- larına verilen yanıtları değerlendirmek için üç dereceli puanlama anahtarı oluş- turulmuştur. Dereceli puanlama anahtarı 11 ilköğretim matematik öğretmen adayı tarafından ölçme aracına uygunluğu açısından kontrol edilmiştir. 304 yedinci ve sekizinci sınıf öğrencisinden toplanan veriler anahtarlar yardımıyla değerlendirilmiştir. Bulgular ve Sonuçlar: Değerlendirme sonucunda, aracın Cronbach alpha güve- nirlik katsayısı .86 bulunmuştur. Maddelerin hesaplanan ayırıcılık indeksleri .50 ile .71 arasında değişmektedir. Orantısal akıl yürütmeye yönelik hazırlanan ölçme aracındaki maddelerin ortaya koydukları yapıyı belirleme amacıyla fak- tör analizi yapılmıştır. Bu analiz sonucunda maddelerin iki faktörde toplandığı görülmüştür. İlk faktörde toplanan maddeler hesaplama gerektiren maddeler, ikinci faktörde toplanan maddeler ise sayısal verileri kullanmadan orantısal akıl yürüterek yanıtlanabilecek maddelerdir. Öneriler: Hazırlanan bu ölçme aracını ve puanlama anahtarları oran orantı konusunda öğrencilerin başarılarını belirlemesinde, öğrencilerin zayıf oldukları madde türlerinin ortaya çıkarılmasında ve kavram yanılgılarının belirlenmesinde kullanılabilir.