Postmodern değerler,kimlik oluşumu ve yaşam doyumu

Abstract

Özet: Erikson’ın ‘Psikososyal Gelişim Kuramı’ öne sürüldüğü 1950’lerden beri sayısız çalışmaya konu olmuştur. Bu çalışmaların ortak bulgusu kuramın farklı gelişim aşamalarındaki bireyler ve farklı kültürler için geçerli olduğu yönündedir. Ancak son yıllarda Erikson’ın kuramı ve özellikle kimlik gelişimine ilişkin açıklamaları modern insanı temsil ettiği ve günümüzün post modern anlayışı çerçevesinde yetersiz kalabileceği gerekçesiyle eleştirilere maruz kalmıştır. Post modern değişim sürecinde Erikson’ın kuramı yeterliliğini yitiriyor ise post modern değerlere sahip bireylerin kimlik statüleri ile modern değerlere sahip bireylerin kimlik statüleri arasında farklılıklar olmalıdır. Bu çalışmanın temel amacı post modern değerler ile modern değerleri benimseyen bireylerin kimlik statü düzeyleri açısından farklılaşıp farklışamadıklarının test edilmesi ve post modern değerler ve kimlik statülerinin yaşam doyumunu yordama gücünün belirlenmesiydi. Bu amaçla 232 üniversite öğrencisinin kimlik statüleri, post modern ve modern değerleri ve hayattan aldıkları doyum düzeyleri ölçülmüştür. Verilerin çözümlenmesinde korelasyon, ANOVA ve regresyon analizleri kullanılmıştır. Sonuçlar post modern değerlere sahip bireylerin kimlik statülerinin modern değerlere sahip bireylerin kimlik statülerinden farklılaşmadığı, ancak modern değerleri benimseyen bireylerin her iki değerlere de sahip bireylere kıyasla daha az başarılı kimlik ve daha çok kimlik kargaşası ve bağımlı kimlikstatülerinde olduğunu göstermiştir. Aynı zamanda, kimlik statüsü ile hayattan alınan doyumun anlamlı düzeyde ilişkili olduğu bulunmuştur. Spesifik olarak, yaşam doyumunu postmodern değerler, kimlik arayışı ve kimlik karmaşası statüleri olumsuz yönde yordarken başarılı kimlik statüsü olumlu yönde yordamıştır. Sonuçlar Erikson’ın kimlik gelişimine ilişkin açıklamalarının hem modern hem post modern kültürel değerlere sahip bireylerin gelişimini açıklamada geçerli olduğu görüşünü destekler niteliktedir.