Merkezi planlamadan bölgesel planlamaya: Yunanistan ve Türkiye örnekleri

Abstract

1950’li yıllarda beraber önce NATO’ya giren daha sonra da Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET)’na ortak üye olan Türkiye ve Yunanistan ülke kaynaklarının verimli bir şekilde kullanılmasını ve kalkınmanın hızlandırılmasını sağlamak, ekonomik, sosyal ve kültürel kalkınmayı planlı bir şekilde yürütmek, uzun süreli kalkınma planları ile yıllık programlar hazırlamak ve bunların uygulanmasını takip etmek gayesiyle merkezi planlama teşkilatları kurmuşlar ve beşer yıllık kalkınma planları hazırlamaya başlamışlardır. Ancak 1981’de AET’ye tam üye olan Yunanistan, özellikle Avrupa Birliği (AB) fonlarından yararlanabilmek için Bölgesel Politikasında ve Yapısal Araçlarında kapsamlı reformlar gerçekleştirmiş ve merkezi planlamadan vazgeçerek mevzuatlarında bölgeselleşmeyi destekleyici unsurlara yer vermiştir. 1999’da aday ülke olan ve katılım öncesi strateji uygulamaya başlayan Türkiye de, Yunanistan’ın daha önce yaptığı gibi AB etkisiyle, bölgesel politika alanında, AB istatistikî sistemine uyum sağlamak amacıyla düzey sınıflandırması oluşturmak, Kalkınma Ajansları kurmak, Ön Ulusal Kalkınma Planı hazırlamak ve AB destekli bölgesel kalkınma planlarına başlamak gibi bölgeselleşmeyi destekleyici gelişmeleri hayata geçirmektedir. Bu çalışmada Yunanistan’ın daha önce yapmış olduğu yasal ve kurumsal dönüşümler dikkate alınarak Türkiye’de gerçekleşen ve gerçekleşebilecek muhtemel yapısal ve kurumsal düzenlemelerin analizi ortaya konmaya çalışılmıştır.