Bilgi toplumunda üniversitenin değişen rolleri ve görevleri

Abstract

Üniversiteler toplumda önemli ve saygın bir yere sahip yükseköğretim kurumlarıdır. Toplumsal gelişimin merkezindedirler. Üniversiteler yöresel, bölgesel ve küresel olarak toplumların sosyal ve ekonomik refahı için yaşamsal bilgiyi yaratır, korur ve yayar. Avrupa Üniversiteler Birliği’nin (EUA) Graz Deklarasyonu’na göre “üniversitenin rolleri” şunlardır: (1) Üniversitelerin kamu sorumluluğu olarak kalmasını sağlamak, (2) araştırmayı yükseköğretimin ayrılmaz bir parçası olarak görmek, (3) sağlam kurumlar oluşturarak akademik kaliteyi yükseltmek, (4) hareketliliği ve sosyal boyutu geliştirmek, (5) kalite güvencesi içinde bir Avrupa için bir politika çerçevesinin geliştirilmesini desteklemek ve (6) üniversiteler olarak reformun merkezinde olmak. Bugün üniversitenin görevleri; (1) eğitim-öğretim, (2) bilimsel araştırma, (3) toplum hizmetleri olmak üzere üç grupta toplanmıştır. Üniversiteler verilen görevlerden birini ağırlıklı olarak yerine getirmek üzere işlevsel olarak örgütlenmişlerdir. Diğer bir deyişle üniversiteler yerine getirdiği göreve göre örgütlenmektedirler. Üniversiteler yerine getirdikleri göreve göre değerlendirildiğinde (1) kitlesel eğitim üniversiteleri ve (2) araştırma üniversiteleri olarak iki gruba ayrılmaktadır. Üniversitelerimizde “eğitim-öğretim” ve “bilimsel araştırma” işlevleri iç içe birbirine girmiş durumdadır. Ülkemizdeki üniversiteler yerine getirdiği işlevlere göre örgütlenmemiş olup, hem eğitim- öğretim, hem bilimsel araştırma hem de topluma hizmet görevlerini aynı anda yerine getirmektedir.