KALE TAVAS'IN NAHİYE MERKEZİ HALİNE GELİŞİ (1895

Abstract

Bugün Kale Tavas olarak bilinen, antik dönemin Tabae (Taba, Tabai, Tabenon)sı, kuruluş tarihi tam olarak bilinmemekle beraber, eski bir yerleşim merkezi olarak modern zamanlara kadar önemini muhafaza etmiştir. Nitekim, bu yerleşim merkezinin Roma, Selçuklu, Beylikler ve Osmanlı dönemlerinde terk edilmeyip iskân olunması, yüzyıllarca bölgedeki stratej ik önemini devam ettirdiğinin açık bir göstergesidir. Zamanla bulunduğu hâkim ve korunaklı sarp tepeden, kuzeyindeki ovaya kayan Kale Tavas, 19. yüzyıla kadar bir kaza merkezi olagelmiştir. Ancak, Kale Tavas bu konumunu, 17. ve 18. yüzyıllarda gelişerek 1868de kaza merkezi haline gelen, 26 km kuzeydoğusundaki Yarengümeye bırakmıştır. 1868 yılından 1895 yılına kadar idarî bakımdan köy statüsünde bulunan Kale Tavasın nahiye merkezi olması 1892lerde konuşulmaya başlanmış ve nihayet bu yönde Denizli Mutasarrıflığının Aydın Vilayetine gönderdiği 29 Haziran 1308 (11 Temmuz 1892) tarihli tahriratla başlayan süreç 14 Şevval 1312/28 Mart 1311 (10 Nisan 1895) tarihli İrade ile tamamlanmıştır. İşte bu çalışma, Kale Tavasın nahiye merkezi olması sürecini ele almaktadır. Bu çerçevede Kale Tavasın nahiye merkezi olmasını gerektiren faktörler üzerinde durularak, nüfusu, stratej ik konumu, buraya bağlanacak köyler ve ilk yıllardaki yönetimi konusuna açıklık getirmeye çalışmıştır.