Giono’nun anlatılarında öznellik ve nesnellik

Abstract

Anlatılarında uyguladığı farklı ve değişken yaklaşımlarla, geleneksel roman ile yeni roman arasında köprü görevi gören yazarlar arasında bulunan Giono, yapıtlarında, hem gelenekselin hem de yeninin özelliklerini bir arada kullanmayı başaran ender yazarlardan birisidir. Okur, bir taraftan, anlatıda her şeyi kontrolü altında bulundurmak ve yönlendirmek isteyen diğer taraftan da sık sık kişilere söz hakkı veren ve olup biteni onlara anlattırmayı ya da onların ağzından öğrenmeyi yeğleyen anlatıcı ya da anlatıcılarla karşılaşır. Anlatıcı oldukça farklı görünümlere bürünür anlatı boyunca. Bazen birinci tekil şahıs bazen üçüncü tekil şahıs bazen de anonim -şahsı tam olarak bilinmeyen- anlatıcılarla karşılaşır okur. Anlatıcı bazen kendi öyküsünü, bazen tanığı olduğu bir öyküyü bazen başkasından duyduğu bir öyküyü bazen de başkasının öyküsünü anlatır bize. Okur bir taraftan öykü bolluğuyla karşılaşırken diğer taraftan da farklı öyküleme tekniklerinin ustaca kullanımının farkına varır. Kuşkusuz bunun en büyük nedeni yazarın yazmayı çok sevmesi, yazarken mutlu olmasıdır. Giono anlatılarında, öznellik ve nesnellik, ben anlatıcı ve o anlatıcı, elöyküsellik, benöyküsellik ve özöyküsellik birbirine karışır çoğu zaman. Yazar, sıfır bakış açısından iç ve dış bakış açılarına, elöyküsellikten benöyküselliğe ve özöyküselliğe, dışöyküsellikten içöyküselliğe, somut zamandan soyut zamana ve artsüremli anlatıdan eşsüremli anlatıya, nesnel anlatımdan öznel anlatıma uzanan, okuru sürekli şaşırtan oldukça zengin bir anlatı serüveni sunar bize