HİTİT BÜYÜLERİNDE SAYI VE RENK SEMBOLİZMİ

Abstract

Renkler ve sayılar insan hayatının iki önemli fenomenidir. Bu iki olgu insanın duygu ve akıl yönüne hitap ettiği için tarih boyunca üzerinde çok tartışılan konular olmuşlardır. İnsanoğlu bu iki yön arasında uyumu sağlamak dolayısıyla doğruya daha çok yaklaşabilmek için büyü uygulamalarında renkler ve sayılara farklı bir kıymet atfetmiştir. Nitekim farklı kültürlere ait büyü metinleri incelendiğinde renk ve sayıların büyünün ortak noktalarından biri olduğu görülmektedir. Bu çalışmada Hitit büyü metinlerindeki renk ve sayılar arasındaki ilişkiler ve bunların muhtemel sembolik anlamları incelenmiştir. Bu noktada Hitit büyülerinde 2, 3, 4, 7, 9 ve 12 rakamlarına hem ritüel uygulamalarının tekrarlarında hem de kullanılacak malzemelerin miktarının tespitinde sembolik değerlerin verildiği anlaşılmaktadır. Ayrıca Hitit toplumu büyü uygulamalarında kendi kültürel ve inanç algısı çerçevesinde renklere de bir takım sembolik anlamlar yüklemiştir. Söz konusu büyü uygulamalarında kullanılan kimi renkler kirli ve kötü kabul edilirken bazıları ise bunun tersine temiz ve saflığın simgesi olarak görülmüştür. Nitekim siyah kötülüğün, pisliğin ve hastalığın rengi iken, beyaz saflık, temizlik ve arındırıcılığın simgesidir. Kırmızı ve mavi renklere ise felaket, musibet, kirli ve zararlı şeyleri uzaklaştırma, büyüleri bozma, hastalık ve kötülükleri kendi içlerine alıp hapsetme gibi özellikler atfetmişlerdir. Bununla birlikte hastalık ve kirliliğin dereceleri de yine renklerle ifade edilmiştir. Buna göre siyah, yeşil ve sarı renkleri bazen hastalığın ve kirliliğin şiddetini ifade etmek için de kullanılmışlardır