“ÜMMETİMDEN YETMİŞ BİN KİŞİ CENNETE SORGUSUZ GİRECEKTİR.” HADİSİ ÜZERİNE SENET EKSENLİ BİR ANALİZ VE DEĞERLENDİRME

Abstract

Hz. Peygamber'in söz ve davranışlarının aktarımı olan hadisler İslâm tarihi boyunca önemini korumuştur. Özellikle ilk üç asırda yaşayan bazı Müslümanlar hadislerin sonraki nesillere ulaştırılması için büyük çaba sarf ettiler. Bu üç asırda İslâm Dünyası fetihlerle genişledi ve Müslümanlar farklı din ve kültürlere sahip insanlarla bir arada yaşamaya başladı. Bununla eş zamanlı olarak Müslümanlar arasında sosyal ve siyasi görüş ayrılıkları ortaya çıktı ve çeşitli amaçlarla hadis uydurma faaliyetleri başladı. Bu nedenle hadis toplayıcıları, sadece güvenilir kişilerden hadis almaya ve bunları sonraki nesle aktarmaya gayret gösterdiler. Böylece hadisleri senetleriyle nakletme geleneği doğdu. Diğer taraftan, hadisleri nakleden râvîlerin güvenilirliklerini belirleyen eserler yazıldı. Bu senetler ve senetlerdeki râvîleri değerlendirmemize imkân veren eserler sayesinde bugün biz, bir sözün hadis olup olmadığını belirleme imkânına sahibiz. Bu makale, "Ümmetimden Yetmiş Bin Kişi Cennete Sorgusuz Girecektir." Hadisi Üzerine Metin Eksenli Bir Analiz ve Değerlendirmedevamı niteliğindedir. Bu çalışmanın amacı, önceki makalemize bulunan hadislerin senetlerini analiz etmektir. Makalemiz iki ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, öncelikle her hadis grubunun isnad şemaları ya da isnad zincirleri hazırlanmıştır. Ardından her şema ya da zincirdeki râviler, Tabiîn Dönemi'nden başlayarak Ricâl kitaplarındaki bilgiler yardımıyla tetkik ve tenkit edilmiştir. Bu tetkik ve tenkitte râvîlerin hadis rivayetinde güvenilirliği sorgulanmıştır. İkinci bölümde, hadislerin senet analiz ve tenkidi sonunda ulaşılan sonuçlar değerlendirilmiştir. Ayrıca bu bölümde, güvenilir senetle nakledildiği anlaşılan metinlerdeki bilgiler yeniden gözden geçirilmiştir