İngiltere’nin Imperial British East Africa Company’den Uganda’yı alması ve Osmanlı Devleti’nin bölgeye bakışı (1887-1894)

Abstract

Uganda, Doğu Afrika'da gerek konumu gerekse de nüfus yoğunluğu bakımından önemli ülkelerden biridir. Burası uzun müddet kendi koşulları içinde varlığını devam ettirirken 19. yüzyılla birlikte Avrupalı güçlerin ilgilendiği yerlerden biri olmuştur. Ancak Uganda'nın Avrupa büyük devletleri nezdinde önem kazanması yüzyılın sonuna doğru gerçekleşmiştir. Bunda Avrupalı devletlerin ilk etapta sahil bölgeleriyle ilgilenmeleri etkili olmuştur. Avrupalıların bölgeye sokulamamasında Viktorya Gölü etrafında 19. yüzyıl ortalarına kadar en azından kitleleri bir arada tutabilecek liderlerin çıkmış olmasının etkisi vardır. Ne var ki 19. yüzyılın son çeyreğine doğru sahil bölgelerine yerleşen güçler daha içerilere doğru sokulmaya başlamışlar, bunun için de bölgede kurulan şirketler önemli bir görev üstlenmiştir. Bu şirketlerden biri de Imperial British East Africa Company'dir. Şirket İtalya, Almanya ve Fransa'nın sömürgecilik yarışında olduğu bir bölgede bir miktar arazi üzerinde tasarruf sahibi olmuş ancak çok fazla tutunamayarak 1894'te bölgeden çekilmek istemiştir. Ardından bir anda uluslararası rekabetin odağında kalan bölgeye İngilizler yerleşmeye karar vermiştir. Bu araştırma ile Osmanlı Devleti'nin Doğu Afrika'daki varlığına etki eden, Mısır Meselesi'nin çözümünde yansımaları olan ve bölgedeki Müslüman ahaliyi de ilgilendiren bu hadisenin nasıl bir seyir izlediği merak edilmiştir. Aynı zamanda Osmanlı Devleti tarafından hadiselerin takip edilişi üzerine odaklanılmıştır