Zihinsel Engelli Çocuk Annelerinin Sosyal Destek ve Gelecek Algıları: Psikolojik Danışmanların Rolleri

Abstract

Bu çalışmanın amacı zihinsel engelli çocuğa sahip olan annelerin sosyal destek algıları ve annelerin çocuklarının gelecek planlamalarına ilişkin görüşlerinin incelenmesidir. Bu bağlamda zihinsel engelli çocukların devam ettiği eğitim kurumlarındaki psikolojik danışmanların rol ve sorumlulukları üzerinde durulmuştur. Bu amaçla Denizli Rehberlik ve Araştırma Merkezi'nden hizmet alan 11 engelli çocuk annesi ile nitel araştırma yöntemlerinden yarı yapılandırılmış görüşme yöntemiyle veri toplanmıştır. Görüşmeler ses kayıt cihazıyla kayıt edildikten sonra yazıya dökülmüş ve betimsel analiz tekniği kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmada, annelerin toplumun bakış açısından rahatsız oldukları, çoğunlukla eş, aile ve aile dışından bireylerden sosyal destek almadıkları görülmüştür. Çocukların bakımı anneler tarafından yapılmaktadır ve annelerin birçoğu tükenmişlik yaşadıklarını ifade etmişlerdir. Genellikle çocuklarının devam ettiği eğitim kurumları ve bu kurumlarda çalışanların belirtmişlerdir. Annelerin çocuklarının geleceklerine ilişkin belirsizlik ve kaygı yaşadıkları, bazı annelerin ise çocukları için iş, evlenme, kardeşlerinin bakması, kurum bakımı gibi planlamalar yaptıkları görülmüştür. Araştırma bulguları doğrultusunda annelerin tanılama aşamasından itibaren, çocuklarının engel durumu, maddi, psikolojik ve eğitim desteğine ulaşma konularında bilgiye ve yönlendirmeye ihtiyaç duydukları söylenebilir. Çocukların devam ettiği eğitim kurumlarında çocukların eğitsel, mesleki ve kişisel gelişimleri için özellikle annelere yönelik bilgi verme, yönlendirme, psikoeğitim grupları, grup rehberliği etkinlikleri yapmaları önerilebilir.