Tüketici algılarına ait çok kriterli karar verme verisinin çok boyutlu ölçekleme yönteminde kullanımı: cep telefonu markaları örneği

Abstract

Analitik Hiyerarşi Süreci (AHS) ve TOPSIS, çok kriterli karar verme durumlarında birlikteya da ayrı ayrı kullanılan yöntemlerdir. Bu tür yöntemlerde genel hedef, kriterleregöre alternatiflerin nihai sıralamasını vermektir. Ancak bu sıralama, araştırmanın konusunabağlı olarak yeterli olmayabilmektedir. Örneğin kriterlere göre alternatiflerin birbirleriile benzerliği ya da uzaklığını, bu yöntemlerle tespit etmek mümkün değildir. Çokboyutlu ölçekleme (ÇBÖ) yöntemi bu eksikliği tamamlayacak niteliktedir. Bu araştırmadabulanık AHS, TOPSIS ve ÇBÖ yöntemleri kullanılarak, tüketici karar verme sürecine vealgı haritalarının oluşturulmasına yönelik bütünleşik bir yöntem sunulması amaçlanmıştır.Yöntemin uygulamasında cep telefonu sektörü örnek alınmıştır. Günümüzde neredeysetemel ihtiyaç haline gelen cep telefonlarının satın alınma sürecine etki eden faktörlerinirdelenmesi, farklı yöntemlerle araştırılması önem taşımaktadır. Bu araştırmanın sonuçlarıyöntemsel sonuçlar, tüketici kararını etkileyen ürün özellikleri ve marka konumları olarak3 başlık altında özetlenebilir. Birincil olarak araştırma sonuçları, bulanık AHS & TOPSIS& ÇBÖ birleştirilmiş yönteminin bir model olarak uygunluğunu ortaya koymaktadır. Diğeryandan bulgular cep telefonu tercihini etkileyen faktörlerin önem derecelerini göstermektedir.Bu sonuçlara göre tüketici tercihini etkileyen en önemli faktörler sırasıyla; hız,değiştirilebilir batarya, hafıza ve kamera çözünürlüğüdür. Son olarak, araştırma sonucundaelde edilen algı haritası ise ürün özelliklerinden yola çıkarak markaların konumlarınıortaya koymuştur.