Algılanan öğretmen geribildirimi ve güdüsel iklimin beden eğitimi ve spor derslerinde zevk alma ve güdülenme üzerine yordayıcı etkisi

Abstract

Öz-Belirleme Kuramı’nın bir alt kuramı olan Bilişsel Değerlendirme Kuramına göre bireylerin öğrenme ortamında öğretmenden aldıkları geribildirimler, yeterlilik algılarını etkilediği için derse ilişkin güdülenmeyi ve öğrenme çıktılarını etkiler. Bu çalışmada beden eğitimi ve spor derslerinde algılanan öğretmen geribildiriminin ve dersin güdüsel ikliminin, zevk alma ve güdülenmeyi açıklayıp açıklamadığını incelemek amaçlanmıştır. Çalışmaya, ortaokulda öğrenim gören toplam 304 öğrenci gönüllü olarak katılmıştır. Katılımcılar kişisel bilgi formu, Üçlü Motivasyonel İklim Ölçeği, Algılanan Öğretmen Geribildirimi Ölçeği, Zevk Alma Ölçeği ve Beden Eğitimi Dersi Durumsal Güdülenme Ölçeğini beden eğitimi ve spor dersi ortamında doldurmuşlardır. Verilere uygulanan hiyerarşik çoklu regresyon analizi sonuçları, beden eğitimi ve spor derslerinden zevk almanın anlamlı yordayıcılarının, algılanan ustalık iklimi ve pozitif sözel olmayan geribildirim olduğunu ortaya koymuştur. Algılanan ustalık iklimi ve pozitif sözel olmayan geribildirim derse ilişkin içsel güdülenmenin anlamlı yordayıcısıdır. Son olarak, algılanan negatif sözel olmayan ve pozitif genel geribildirim dışsal güdülenmenin yordayıcısı olarak bulunmuştur. Bu sonuçlar ışığında beden eğitimi öğretmenlerine, ortaokul beden eğitimi ve spor derslerinde pozitif sözel olmayan geribildirim kullanmaları önerilmektedir. Bununla birlikte derslerini, öğrencinin görevde ustalaşmasına dayalı, kişiler arası rekabet yerine bireyin kendi gelişimine odaklanmasını sağlamaya dayalı biçimde işlemeleri ve böylece öğrencilerde ustalık iklimi algısı geliştirmeleri önerilmektedir.